208 ]
‘हिंसादानं ब्रुवन्ति’ । के ते ? ‘बुधा’ गणधरदेवादयः । किं तत् ? ‘दानं’ । यत्केषां ? ‘वधहेतूनां’ हिंसाकारणानां । केषां तत्कारणानामित्याह — ‘परश्वित्यादि’ । परशुश्च कृपाणश्च खनित्रं च ज्वलनश्चाऽऽयुधानि च क्षुरिकालकुटादीनि श्रृंगि च विषसामान्यं श्रृंखला च ता आदयो येषां ते तथोक्तास्तेषाम् ।।७७।। prasangane pApopadesh anarthadanD kahe chhe.)
bhAvArtha : — tiryanchone klesh utpanna kare tevo upadesh, vyApAr sambandhI upadesh, hinsA tathA Arambhano upadesh, chhetarapinDIno upadesh vagere niShprayojan pApanA upadeshane arthAt tevAn pAp utpanna kare tevI vArtAonA prasangane vAramvAr upasthit karavA; tene pApopadesh anarthadanD kahe chhe.2 76.
anvayArtha : — [बुधाः ] gaNadharAdik budh jano, [वधहेतुनाम् ] hinsAnAn kAraN evA, [परशुकृपाणखनित्रज्वलनायुधश्रृङ्गिश्रृंखलादीनाम् ] pharasI, talavAr, kodALI – pAvaDA, agni, astra – shastra (laDAInAn hathiyAr), viSh, beDI (sAnkaL) Adinun [दानम् ] devun; tene [हिंसादानं ] hinsAdAn anarthadanD [ब्रुवन्ति ] kahe chhe.
TIkA : — ‘हिंसादानं ब्रुवन्ति’ hinsAdAn kahe chhe. koN te? ‘बुधाः’ gaNadharA- devAdi; te shun chhe? ‘दानं’ dAn. konA kAraNarUp? ‘वधहेतूनाम्’ hinsAnAn kAraNorUp. hinsAnA kAraNorUp shun – shun chhe, te kahe chhe — ‘परश्वित्यादि’ pharasI, kRupAN (talavAr), kodALI – pAvaDA, agni, Ayudh (laDAInAn hathiyAro), chharI, kaTArAdi, kAlakUTAdi viSh, १. विषशस्त्राग्निरज्जुकशादण्डादिहिंसोपकरणप्रदानींनाम्तिभेदात् हिंसाप्रदानमित्युच्यते । २. क्लेशतिर्यग्वाणिज्यावधकारंभकादिषु पापसंयुतं वचनं पापोपदेशः ।