210 ]
‘दुःश्रुतिर्भवति’ । कासौ ? ‘श्रुतिः’ श्रवणं । केषां ? ‘अवधीनां’ शास्त्राणां । किं कुर्वतां ? ‘कलुषयतां मलिनयतां’ किं तत् ? चेतः’ क्रोधमानमायालोभाद्याविष्टं चित्तं कुर्वतामित्यर्थः । कैः कृत्वेत्याह — ‘आरंभेत्यादि’ आरंभश्च कृष्यादिः संगश्च परिग्रहः तयोः प्रतिपादनं वार्तानीतौ विधीयते । ‘कृषिः पशुपाल्यं२ वाणिज्यं च वार्ता’ इत्यमिधानात्, साहसं
bhAvArtha : — rAgathI anyanI strI tathA dveShathI paraputrAdikano vadh, bandh ane chhedAdi thAy – evun chintavan karavun tene jinashAsanamAn kushaL vidvAno apadhyAn anarthadanD kahe chhe.3 78.
have dushrutinun svarUp prarUpaN karI kahe chhe —
anvayArtha : — [आरंभसङ्गसाहसमिथ्यात्वद्वेषरागमदमदनैः ] Arambh, sang (parigrah), sAhas, mithyAtva, dveSh, rAg, mad ane viShayabhogo dvArA [चेतः ] chittane [कलुषयताम् ] kaluShit karanAr, [अवधीनाम् ] shAstronun [श्रुतिः ] shravaN karavun; te [दुःश्रुति ] dushruti nAmano anarthadanD [भवति ] chhe.
TIkA : — ‘दुःश्रुतिर्भवति’ dushruti chhe. te shun chhe? ‘श्रुतिः’ shravaN. konun (shravaN)? ‘अवधीनाम्’ shAstronun. shun karatAn (shAstronun)? ‘कलुषयताम्’ kaluShit-malin karatAn. kone (malin karatAn)? ‘चेतः’ chittane. chittane krodh, mAn, mAyA ane lobhathI AviShTa karatAn evo artha chhe. shA vaDe karIne? te kahe chhe — ‘आरंभेत्यादि’ Arambh eTale kRuShi Adi ane sang eTale parigrah banne sambandhI dhandhAnun pratipAdan nItishAstramAn karavAmAn Avyun chhe. ‘‘कृषिः पशुपाल्यं वाणिज्यं च वार्ता’ kRuShi, pashupAlan, vANijya sambandhInun pratipAdan te १. हिंसारागादिप्रवर्धितदुष्टकथाश्रवणशिक्षणव्यावृत्तिरशुभश्रुतिरित्याख्यायते] । २. कृषिः पशुपाल्यवाणिज्या