kahAnajainashAstramALA ]
समयज्ञा आगमज्ञाः । समयं जानन्ति । किं तत् ? मूर्धरुहमुष्टिवासोबन्धं, बन्धशब्दः प्रत्येकमभिसम्बद्धयते मूर्धरूहाणां केशानां बन्धं बन्धकालं समयं जानन्ति । तथा मुष्टिबन्धं
sarva prANIo taraph samatAbhAv, sanyam (indriy – sanyam ane prANI – sanyam) mATe shubh bhAvanA ane Artta tathA raudra pariNAmano tyAg – te sAmAyik vrat chhe.
‘‘rAg – dveShanA tyAgathI badhA iShTa – aniShTa padArthomAn sAmyabhAvane angIkAr karIne AtmatattvanI prAptinun mULakAraN sAmAyik chhe te vAramvAr karavun, tene sAmAyik shikShAvrat kahe chhe.’’
‘‘sam’’ eTale ekarUp ane ‘ay’ eTale AtmAnA svarUpamAn gaman – te ‘samay’ thayun. evo ‘samay’ jenun prayojan chhe tene sAmAyik kahe chhe. A sAmAyik samatAbhAv vinA thaI shake nahi.’’1 97
‘आसमयमुक्तिः’ ahIn je samay shabda kahyo chhe tenA arthanun vyAkhyAn karavAne kahe chhe —
anvayArthaanvayArtha ::::: — [समयज्ञाः ] shAstranA jANakAr gnAnI puruSh [मूर्धरुहमुष्टि- वासोबन्धं ] keshabandh, muShTibandh ane vastrabandhanA (kALane), [पर्य्यङ्कबन्धनं ] padmAsananA kALane [चापि ] vaLI [स्थानम् ] UbhA rahevAnA kALane [वा ] athavA [उपवेशनम् ] besavAnA kALane [समयं ] samay [जानन्ति ] jANe chhe – kahe chhe.
TIkA : — ‘समयज्ञाः’ AgamanA jANanArA – jANakAr, ‘समयं जानन्ति’ samay kahe chhe. te shun chhe? ‘मूर्धरुहमुष्टिवासोबन्धं’ बन्ध shabda pratyek sAthe sambandh rAkhe chhe. 1. puruShArthasiddhi – upAy, gujarAtI AvRutti shlok 148 TIkA – bhAvArtha.