kahAnajainashAstramALA ]
१
शीतवातदंशमशकादिबाधावर्जित इत्यर्थः इत्थंभूते एकान्ते । क्व ? वनेषु अटवीषु, वास्तुषु च गृहेषु, चैत्यालयेषु च अपिशब्दाद्गिरिगह्वरादिपरिग्रहः । केन चेतव्यं ? प्रसन्नधिया प्रसन्ना अविक्षिप्ता धीर्यस्यात्मनस्तेन अथवा प्रसन्नासौ धीश्च तया कृत्वा आत्मना परिचेतव्यमिति ।।९९।।
‘निर्व्याक्षेपे’ chittanI vyAkuLatA rahit (pradeshamAn), shIt, vAt, DAns, machchhar AdinI bAdhA (upadrav) rahit (pradeshamAn) – evo artha chhe. AvA ekAntamAn. kyAn? ‘वनेषु’ vanamAn – jangalamAn, ‘वास्तुषु’ (nirjan) gharomAn, ‘चैत्यालयेषु च’ chaityAlayomAn ‘अपि च’ ane ‘अपि’ shabdathI giriguphA AdimAn samajavun. shA vaDe vadhAravun joIe? ‘प्रसन्नधिया’ prasannachittavALA AtmAe athavA prasannachittathI AtmAe (sAmAyik) vadhAravI joIe.
bhAvArtha : — DAns – machchhar Adi pariShahanA upadravarahit sthAnamAn, strI – pashu – napunsakAdithI rahit ekAntamAn, vanamAn, ekAnta gharamAn yA dharmashALAmAn, chaityAlayomAn ane parvatanI guphA AdimAn prasanna (ekAgra) chittathI sAmAyik karavI joIe ane sadA tenI vRuddhi karavI joIe. 99.
AvA prakAranAn sthAnomAn sAmAyikane kaI rIte vadhAravI te kahe chhe —
anvayArtha : — [व्यापारवैमनस्यात् ] sharIrAdinI cheShTA ane manovyagratAthI [विनिवृत्याम् ] nivRutta thatAn [अन्तरात्माविनिवृत्या ] mAnasik vikalponI nivRutti karIne [उपवासे ] upavAsanA dine [च ] ane [एकभुक्ते ] ekAshananA dine [सामयिकं ] sAmAyik [बध्नीयात् ] karavun (vadhAravun) joIe. १. ‘वाय्वग्निदोषाद् वृषणौ तु यस्य नाशं गतौ वातकपाण्डुकिः सः’ इति पाण्डुकिलक्षणम् । २. चैकभक्ते वा घ ।