272 ]
जनपददेशे कावेरीपत्तने राजोग्रसेनः, श्रेष्ठी धनपतिः, भार्या धनश्रीः, पुत्री वृषभसेना, तस्या धात्री रूपवती नामा । एकदा वृषभसेनास्नानजलगर्तायां रोगगृहीतं कुक्कुरं पतितलुठितोऽत्थितं रोगरहितमालोक्य चिन्तितं धात्र्या — पुत्रीस्नानजलमेवास्यारोग्यत्वे कारणम् । ततस्तया धात्र्या निजजनन्या द्वादशवार्षिकाक्षिरोगगृहीतायाः कथिते तया लोचने तेन जलेन परीक्षार्थमेकदिने र्धोतेदृष्टी च शोभने जाते । ततः सर्वरोगापनयने सा धात्री प्रसिद्धा तत्र नगरे संजाता । एकदोग्रसेनेन रणपिंगलमंत्री बहुसैन्योपेतो मेघपिंगलोपरि प्रेषितः । स तं देशं प्रविष्टो विषोदकसेवनात् ज्वरेण गृहीतः । स च व्याघुटयागतः रूपवत्या च तेन जलेन नीरोगीकृतः । उग्रसेनोऽपि कोपात्तत्र गतः तथा ज्वरितो व्याघुटयायातो रणपिंगलाज्जलवृत्तान्तमाकर्ण्य तज्जलं याचितवान् । ततो मंत्र उक्तो धनश्रिया भोः श्रेष्ठिन् ! कथं नरपतेः शिरसि पुत्रीस्नानजलं क्षिप्यते ? धनपतिनोक्तं यदि पृच्छति राजा जलस्वभावं
janapadadeshamAn kAverI shaheramAn rAjA ugrasen, sheTh dhanapati, tenI strI dhanashrI, tenI putrI vRuShabhasenA ane tenI dhAvamAtA (dhAtrI) rUpavatI nAme hatAn.
ek divas vRuShabhasenAnA snAnajaLanA khADAmAn ek rogagrasta kUtarun paDyun, ALoTyun ane nIkaLyun. tenA rogarahit dekhIne dhAtrIe vichAryun ‘‘putrInun snAnajaL ja tenI ArogyatAnun kAraN chhe.’’
pachhI te dhAtrIe bAr varShathI AnkhanA rogathI pIDAtI potAnI mAtAne A vAt karI. ek divas parIkShA mATe te jaLathI potAnAn netro dhotAn, tenI (dhAtrInI mAtAnI) Ankho sArI thaI gaI. A ghaTanAthI te dhAtrI sarva rogo maTADanArI chhe, em te nagaramAn prasiddha thaI.
ek divas rAjA ugrasene bahu sainya sAthe raNapingal mantrIne meghapingal upar (chaDhAI karavA) mokalyo. mantrI jevo ja te deshamAn praveshyo ke tarat ja jherI pANInA sevanathI tAve sapaDAyo. te jaladI pAchho Avyo ane rUpavatI (dhAtrI)e te jaLathI (snAnajaLathI) tene nIrogI (rogarahit) karyo. rAjA ugrasen paN kopathI tyAn (meghapingalanA deshamAn) gayo ane tevI rIte tAvamAn sapaDAI jaladI pAchho Avyo. raNapingal pAsethI jaLanI hakIkat sAmbhaLIne teNe te jaLanI yAchanA karI. pachhI dhanashrIe mantrIne (sheThane) kahyun, ‘‘are sheTh! rAjAnA mastak upar putrInun snAnajaL kevI rIte nakhAy?’’