kahAnajainashAstramALA ]
निःश्रेयसं निर्वाणं । किंविशिष्टं ? सुखाम्बुनिधिं सुखसमुद्रस्वरूपं । तर्हि सपर्यन्तं तद्भविष्यतीत्याह — निस्तीरं तीरात्पर्यन्तान्निष्क्रान्तं । कश्चित्पुनस्तदनुष्ठाता अभ्युदयमहमिन्द्रादिसुखपरंपरां निष्पिबति । कथंभूतं ? दुस्तरं महता कालेन प्राप्यपर्यन्तं । किंविशिष्टः सन् ? सर्वैर्दुःखैरनालीढः सर्वैः शारीरमानसादिभिर्दुःखैरनालीढोऽसंस्पृष्टः । कीदृशः सन्नेतद्द्वयं निष्पिबति ? पीतधर्मा पीतोऽनुष्ठितो धर्म उत्तमक्षमादिरूपः चारित्रस्वरूपो वा येन ।।१३०।।
karanAr. shun te ‘निःश्रेयसम्’ nirvANane. kevA prakAranA (nirvANane)? ‘सुखाम्बुनिधिम्’ sukhasamudrasvarUp. to te (samudra) shun antavAn hashe? te kahe chhe — ‘निस्तीरम्’ tIr (kAnThA)ne ullanghan karI gayelA – apAr. vaLI koI tene (sanllekhanAne) dhAraN karanAr ‘अभ्युदयं’ ahamindrAdinAn sukhanI paramparAne ‘निष्पिबति’ bhogave chhe. kevA (abhyudayane)? jeno ant ghaNA lAmbA kALe prApta thAy evA (abhyudayane). kevA prakAranA thatA thakA? ‘सर्वैः दुःखै अनालीढः’ sarva shArIrik ane mAnasik dukhothI aNasparshAyelA thatA thakA. kevo thaIne te abhyuday ane mokSha bannene anubhave chhe? ‘पीतधर्माः’ uttamakShamAdirUp vA chAritrasvarUp dharmanun jeNe AcharaN karyun chhe tevo thaIne.
bhAvArtha : — jeNe uttamakShamAdi dharmane yA samyagdarshan – gnAn – chAritrasvarUp dharmane dhAraN karyo chhe – evA sanllekhanAdhArI shrAvak, samasta shArIrik ane mAnasik dukhothI rahit thaIne dustar abhyudayane (indrAdinAn sukhane) ane apAr (antarahit) sukhanA sAgararUp mokShane anukrame anubhave chhe. 130.
vaLI ‘nishreyas’ shabdathI shun kahevAy chhe te kahe chhe —
anvayArtha : — [जन्मजरामयमरणैः ] janma, ghaDapaN, rog ane mRutyuthI [शोकैः ]