300 ]
न लक्ष्या न प्रमाणपरिच्छेद्या । कासौ ? विक्रिया विकारः स्वरूपान्यथाभावः । केषां ? शिवानां सिद्धानां । कदा ? कल्पशतेऽपि गते काले । तर्हि उत्पातवशात्तेषां विक्रिया स्यादित्याह — उत्पातोऽपि यदि स्यात् तथापि न तेषां विक्रिया लक्ष्या । कथंभूतः उत्पातः ? त्रिलोकसम्भ्रान्तिकरणपटुः त्रिलोकस्य सम्भ्रान्तिरावर्त्तस्तत्करणे पटुः समर्थः ।।१३३।।
ते तत्राविकृतात्मानः सदा स्थिताः किं कुर्वन्तीत्याह —
khaLabhaLAT utpanna karavAmAn samartha – evo [उत्पातः ] utpAt [अपिस्यात् ] paN thAy [च ] ane [कल्पशते काले ] senkaDo kalpakALo [गते अपि ] vItI jAy, topaN [शिवानां ] siddhomAn [विक्रिया ] vikAr [न लक्ष्या ] jovAmAn Avato nathI.
TIkA : — ‘न लक्ष्या’ pramANagnAnathI jANI shakAy tevo nathI. shun te? ‘विक्रिया’ vikAr arthAt svarUpathI anyathA bhAv; konA? ‘शिवानाम्’ siddhonA. kyAre? ‘कल्पशतेऽपि गते काले’ senkaDo kalpa – kAL vahI jAy topaN, te utpAtane lIdhe temane vikriyA hashe? te kahe chhe — ‘उत्पातोऽपि यदि स्यात्’ jo utpAt (khaLabhaLAT) thAy topaN temanAmAn vikriyA mAlUm paDatI nathI. kevo utpAt? ‘त्रिलोकसंभ्रान्तिकरणपटुः’ traN lokamAn kShobh karavAmAn samartha evo.
bhAvArtha : — traN lokamAn khaLabhaLAT utpanna kare tevo utpAt (upadrav) thaI jAy yA senkaDo kalpakAL1 paN vItI jAy, topaN siddhonA guNomAn yA svabhAv AdimAn koI vikAr (parivartan) thato nathI arthAt teo anantakAL sudhI anantasukhamAn magna rahe chhe. 133.
te vikArathI rahit (shuddha) AtmAo tyAn sadA rahIne shun kare chhe, te kahe chhe —
anvayArtha : — [निष्किट्टिकालिकाच्छविचामीकरभासुरात्मानः ] kIT ane 1. vIs koDAkoDI sAgar varShano ek kalpakAL thAy chhe.