314 ]
भवति । कस्मात् ? आरम्भतः । कथंभूतात् ? सेवाकृषिवाणिज्यप्रमुखात्, सेवाकृषिवाणिज्याः प्रमुखा आद्या यस्य तस्मात् । कथंभूतान् ? प्राणातिपातहेतोः प्राणानामतिपातो वियोजनं तस्य हेतोः कारणभूतात् । अनेन स्नपनदानपूजाविधानाद्यारंभादुपरतिर्निराकृता तस्य प्राणातिपातहेतुत्वाभावात् प्राणिपीडापरिहारेणैव तत्संभवात् । वाणिज्याद्यारम्भादपि तथा संभवस्तर्हि विनिवृत्तिर्न स्यादित्यपि नानिष्टं प्राणिपीडाहेतोरेव तदारम्भात् निवृत्तस्य श्रावकस्यारम्भविनिवृत्तत्वगुणसम्पन्नतोपपत्तेः१
‘असौ आरंभविनिवृत्तः’ te ArambhavinivRutta shrAvak chhe (ArambhatyAg pratimAnA dhArak chhe). shAnAthI (nivRutta thAy chhe)? ‘आरंभतः’ ArambhathI (nivRutta thAy chhe). kevA (ArambhathI)? ‘सेवाकृषिवाणिज्यप्रमुखात्’ sevA, khetI, vANijya jemAn pramukh chhe evA (ArambhathI). kevA (ArambhathI)? ‘प्राणातिपातहेतोः’ prANono atipAt arthAt viyojan – tenA kAraNabhUt hoy tevA (ArambhathI). AthI to abhiShek, dAn, pUjAvidhAn Adi ArambhathI nivRutta thavAnun nirAkaraN thayun. (arthAt temano tyAg karavAnun A pratimAmAn Avashyak nathI), kAraN ke temAn prANAtipAtarUp hetuno abhAv chhe. tenun kAraN e chhe ke prANIpIDAnA parihArapUrvak ja te kriyAo karavAmAn Ave chhe. ahIn shankA thAy chhe – to pachhI evI rIte (prANIpIDAnA parihArapUrvak) vANijya Adi ArambhathI nivRutti karavAnun (Avashyak) nahi rahe? samAdhAna — te paN aniShTa nathI. prANIpIDAmAn kAraNabhUt hoy evA ArambhathI ja nivRutta thayelA shrAvakane ArambhaviratirUp guN tyAn paN dhare chhe.
bhAvArtha : — je shrAvak jIvahinsAnA kAraNabhUt nokarI, khetI, vyApAr Adik ArambhanAn kAryono tyAg kare chhe; te ArambhatyAg pratimAdhArI kahevAy chhe.
A pratimAdhArIne abhiShek, dAn, pUjA Adi dhArmik ArambhanAn kAryono tyAg hoto nathI, kAraN ke jevAn nokarI, khetI, vyApAr Adi ArambhanAn kAryo jIvahinsAnA kAraNabhUt chhe, tevAn te dhArmik kAryo jIvahinsAnA kAraNabhUt nathI. te kAryomAn alpa jIvahinsA thAy chhe, paN dharmI jIvane te karavAnA hetuno abhAv hoy chhe. tene ashubh bhAvathI bachavA mATe Avo shubhabhAv heyabuddhie AvyA vinA raheto nathI. AvAn dhArmik kAryomAn tene puNya bahu ane pAp alpa thAy chhe, tethI ekandare tene puNyano ja sanchay thAy chhe. 144. १. सम्पन्नत्वोपपत्तेः घ० ।