kahānajainashāstramāḷā ]
‘स्थूलवधाद् व्युपरतेः’ । कथमित्याह ‘छेदनेत्यादि’ कर्णनासिकादीनामवयवानामपनयनं छेदनं, अभिमतदेशे गतिनिरोधहेतुर्बन्धनं, पीडा दण्डकशाद्यभिघातः, ‘अतिभारारोपणं’ न्याय्यभारादधिकभारारोपणं । न केवलमेतच्चतुष्टयमेव किन्तु ‘आहारवारणापि च’ आहारस्य अन्नपानलक्षणस्य वारणा निषेधो धारणा वा निरोधः ।।५४।। pāñch. konā? ‘स्थूलवधाद्व्युपरतेः’ sthūḷ hinsāthī viratinā (arthāt ahinsāṇuvratanā). kevā? te kahe chhe — ‘छेदनेत्यादि’ kān, nāk ādi avayavone kāpavā te chhedan, iṣhṭa sthāne jatā aṭakāvavāno je hetu thāy chhe te bandhan, lākaḍī, chābūk ādithī māravun te pīḍan – pīḍā, ‘अतिभारारोपणं’ uchit (vyājabī – nyāyī) bhārathī adhik bhār lādavo, keval ā chār ja (atichār) chhe eṭalun ja nahi, kintu ‘आहारवारणापि च’ anna – pānarūp āhārano niṣhedh – nirodh karavo (kaṭake kaṭake thoḍok devo) em pāñchamo atichār paṇ chhe.
bhāvārtha : — vratanā ekadesh bhaṅgane atichār kahe chhe ane vrat – bhāv bhaṅg karavāmān nirargal (svachchhanda) pravr̥utti hovī tene anāchār kahe chhe. atichārathī vratano bhaṅg thato nathī, paṇ doṣh lāge chhe ane anāchārathī vratano bhaṅg thāy chhe.1
nathī, parantu tene aṅge jīvane je bhāv thāy chhe te pramād bhāvane atichār kahevāmān āve chhe.
atichār sambandhī badhī gāthāomān ā pramāṇe samajavun. 54. 1. viṣhayomān pravr̥uttine atichār ane ati āsaktine anāchār kahe chhe.
२. बन्धवधच्छेदातिभारारोपणान्नपाननिरोधाः । (tattvārthasūtra adhyāy 7 – 25)