154 ]
‘स्थूलमृषावादवैरमणं’ स्थूलश्चासौ मृषावादश्च तस्माद्वैरमणं विरमणमेव वैरमणं । ‘तद्वदन्ति’ के ते ? ‘सन्तः’ सत्पुरुषाः गणधरदेवादयः । तत्किं, सन्तो यन्न वदन्ति । ‘अलीकमसत्यं’ । कथंभूतं ? ‘स्थूलं’ यस्मिन्नुक्ते स्वपरयोर्वधबन्धादिकं राजादिभ्यो भवति तत्स्वयं तावन्न वदति । तथा ‘परान’न्यान् तथाविधमलीकं न वादयति । न केवलमलीकं किन्तु ‘सत्यमपि’ चोरोऽयमित्यादिरूपं न स्वयं वदति न परान् वादयति । किंविशिष्टं यदुक्तं
e pramāṇe ahinsāṇuvratanun pratipādan karīne have anr̥utavirati aṇuvratanun (satyāṇuvratanun) pratipādan karatā kahe chhe —
anvayārtha : — [यत् ] puruṣh je [स्थूलं ] sthūḷ [अलीकम् ] jūṭh – asatya [न वदति ] na to pote bole chhe ane [न ] na [परान् ] bījānonī pāse [वादयति ] bolāve chhe tathā [विपदे ] (anyanī) āpatti māṭe (arthāt anyano ghāt thāy tevun) [सत्यम् अपि ] satya paṇ [न वदति न परान् वादयति ] pote bolato nathī ane bījāone bolāvato nathī, [तत् ] tene [सन्तः ] gaṇadharādik mahāpuruṣho [स्थूलमृषावादवैरमणम् ] sthūḷ jūṭhathī viratirūp (arthāt satyāṇuvrat) [वदन्ति ] kahe chhe.
ṭīkā : — ‘यत् स्थूलमृषावादवैरणम्’ je sthūḷ asatya vachan tenāthī virati tene sthūḷ satyāṇuvrat kahe chhe. koṇ te? ‘सन्तः’ gaṇadharadevādi santa puruṣho. te shun? santo ke je bolatā nathī. ‘अलीकमसत्यम्’ asatya (jūṭh). kevun (jūṭh)? ‘स्थूलम्’ sthūḷ jūṭh arthāt je bolavāthī rājādi taraphathī sva – parano vadh – bandh ādi thāy tevun (jūṭh), ‘न वदति’ pratham to pote bolato nathī ane ‘परान् न वादयति’ bījā pāse tevun jūṭh bolāvato nathī; kevaḷ jūṭh nahi kintu ‘ā chor chhe’ ityādi rūp ‘सत्यमपि’ satya paṇ svayam bolato nathī ane anya pāse bolāvato nathī. kevun (satya)? je bolelun vachan satya