kahānajainashāstramāḷā ]
‘स्मर्तव्यो’ ज्ञातव्यः । कः ? ‘पापोपदेशः’ पापः पापोपार्जनहेतुरुपदेशः । कथंभूतः ? ‘कथाप्रसंगः’ कथानां तिर्यक्क्लेशादिवार्तानां प्रसंगः पुनः पुनः प्रवृत्तिः । किंविशिष्टः ? ‘प्रसवः’ प्रसूत इति प्रभवः उत्पादकः । केषामित्याह — ‘तिर्यगित्यादि’, तिर्यक्क्लेशश्च हस्तिदमनादिः, वाणिज्या च वाणिजां कर्म क्रयविक्रयादि, हिंसा च प्राणिवधः, ‘आरंभश्च’ कृष्यादिः, ‘प्रलम्भनं’ च वचनं तानि आदिर्येषां मनुष्यक्लेशादीनां तानि तथोक्तानि तेषाम् ।।७६।।
anvayārtha : — [तिर्य्यक्क्लेशवणिज्याहिंसारम्भप्रलम्भनादीनाम् ] tiryañchone klesh upajāvanārī, vāṇijyanī (kharīdavā – vechavānā vyāpāranī), hinsānī, ārambhanī tathā ṭhagāī ādinī [कथाप्रसंग प्रसवः ] (pāp upaje evī) kathāono prasaṅg utpanna karavo tene [पापः उपदेशः ] pāpopadesh anarthadaṇḍ [स्मर्तव्यः ] jāṇavo.
ṭīkā : — ‘स्मर्तव्यः’ jāṇavo joīe. shun? ‘पापः उपदेशः’ pāpano upadesh-pāp eṭale pāp upārjan karavāmān kāraṇabhūt evo upadesh. kevo (upadesh)? ‘कथाप्रसंगः’ tiryañch, kleshādinī vārtāonā prasaṅgarūp (upadesh) arthāt temanī (vārtāonī) vāramvār pravr̥uttirūp (upadesh); kevā prakārano? ‘प्रसवः’ utpanna kare te prasav – utpādak. kono (utpādak) te kahe chhe — ‘तिर्यगित्यादि’ तिर्यक्क्लेशः hāthīne damanādi, ‘वणिज्या’ vāṇijyane kharīdavā – vechavānī kriyā, ‘हिंसा’ prāṇīno vadh, ‘आरम्भः’ khetī ādi, ‘प्रलम्भनम्’ ṭhagavun, vagere manuṣhyane kleshādirūp ukta kāryone (utpanna kare tevī kathāonā १. क्लेशतिर्यग्वणिज्यावधकारंभकादिषु पापसंयुतं वचनं पापोपदेशः । तद्यथाअस्मिन् देशे दासा दास्यः
पापसंयुक्तं वचनं पापोपदेशः । २. प्रसवः कथाप्रसङ्ग घ ।