208 ]
‘हिंसादानं ब्रुवन्ति’ । के ते ? ‘बुधा’ गणधरदेवादयः । किं तत् ? ‘दानं’ । यत्केषां ? ‘वधहेतूनां’ हिंसाकारणानां । केषां तत्कारणानामित्याह — ‘परश्वित्यादि’ । परशुश्च कृपाणश्च खनित्रं च ज्वलनश्चाऽऽयुधानि च क्षुरिकालकुटादीनि श्रृंगि च विषसामान्यं श्रृंखला च ता आदयो येषां ते तथोक्तास्तेषाम् ।।७७।। prasaṅgane pāpopadesh anarthadaṇḍ kahe chhe.)
bhāvārtha : — tiryañchone klesh utpanna kare tevo upadesh, vyāpār sambandhī upadesh, hinsā tathā ārambhano upadesh, chhetarapiṇḍīno upadesh vagere niṣhprayojan pāpanā upadeshane arthāt tevān pāp utpanna kare tevī vārtāonā prasaṅgane vāramvār upasthit karavā; tene pāpopadesh anarthadaṇḍ kahe chhe.2 76.
anvayārtha : — [बुधाः ] gaṇadharādik budh jano, [वधहेतुनाम् ] hinsānān kāraṇ evā, [परशुकृपाणखनित्रज्वलनायुधश्रृङ्गिश्रृंखलादीनाम् ] pharasī, talavār, kodāḷī – pāvaḍā, agni, astra – shastra (laḍāīnān hathiyār), viṣh, beḍī (sāṅkaḷ) ādinun [दानम् ] devun; tene [हिंसादानं ] hinsādān anarthadaṇḍ [ब्रुवन्ति ] kahe chhe.
ṭīkā : — ‘हिंसादानं ब्रुवन्ति’ hinsādān kahe chhe. koṇ te? ‘बुधाः’ gaṇadharā- devādi; te shun chhe? ‘दानं’ dān. konā kāraṇarūp? ‘वधहेतूनाम्’ hinsānān kāraṇorūp. hinsānā kāraṇorūp shun – shun chhe, te kahe chhe — ‘परश्वित्यादि’ pharasī, kr̥upāṇ (talavār), kodāḷī – pāvaḍā, agni, āyudh (laḍāīnān hathiyāro), chharī, kaṭārādi, kālakūṭādi viṣh, १. विषशस्त्राग्निरज्जुकशादण्डादिहिंसोपकरणप्रदानींनाम्तिभेदात् हिंसाप्रदानमित्युच्यते । २. क्लेशतिर्यग्वाणिज्यावधकारंभकादिषु पापसंयुतं वचनं पापोपदेशः ।