220 ]
प्रासुकमपि शिष्टलोकानामास्वादनायोग्यं एतदपि जह्यात् व्रतं कुर्यात् । कुत एतदित्याह – १
पूर्विका या विरतिः सा यतो व्रतं भवति ।।८६।। pān khāīne bahār kāḍhelī lāḷ, mūtra, viṣhṭā, līṇṭ ādi prāsuk hovā chhatān shiṣhṭajanone (sajjanone) svād karavā yogya na hoy – evī anupasevya (nahi sevan karavā yogya) vastuono paṇ tyāg karavo joīe — tenāthī nivr̥utti karavī joīe. shā māṭe? te kahe chhe — ‘अभिसन्धीत्यादि’ aniṣhṭa ane anupasevya hovāthī chhoḍavā yogya viṣhayathī abhiprāyapūrvak je virati (nivr̥utti) thāy chhe, te vrat chhe.
bhāvārtha : — je vastu shārīrik prakr̥itine viruddha hoy, rogādikane vadhāranārī hoy, prakr̥itine māphak āvatī na hoy, (jem khānsīvāḷā daradīne khāṇḍ vagere māphak na hoy tem) te aniṣhṭa chhe ane shiṣhṭajanone je sevan karavā yogya nathī tevī chījo jevī ke gomūtra, viṣhṭā, līṇṭ ādi anupasevya chhe. te banne prakāranī aniṣhṭa ane anupasevya chījono tyāg karavo joīe, kāraṇ ke sevan karavā yogya pāñch indriyonā viṣhayono pratignāpūrvak tyāg karavo, tene ja vrat kahe chhe.
āvā vrato samyagdraṣhṭi sahit pañcham guṇasthāne hoy chhe. e vratomān ‘paravastune chhoḍavānun kathan’ teno artha evo nathī ke paravastu grahī yā chhoḍī shakāy chhe; paṇ gnānīne te bhūmikāmān akaṣhāyasvabhāvanā ālamban anusār e vastuno rāg utpanna thato nathī; tethī upacharit asadbhūt vyavahāranayathī ‘parano tyāg karyo’ em kahevāmān āve chhe.
je chījo khāvā yogya hoy ane temān jīvahinsāno paṇ abhāv hoy, parantu koī kāraṇavashāt potāne anukūḷ na hoy, hānikārak hoy to tevī chījo aniṣhṭa chhe, jem ke khānsīnā rogīne ghī – dūdh hānikārak chhe, aniṣhṭa chhe. vātanā daradīne bhāt, aḍadanī dāḷ vagere aniṣhṭa chhe, kaphanā daradīne khāṇḍanī chījo aniṣhṭa chhe tathā je padārtha khāvāthī pramād, ālasya, nidrā vagere utpanna thāy; svādhyāy, sāmāyik ādi dharmadhyānamān bādhā āve te sarva padārtho bhakṣhya hovā chhatān potāne māṭe aniṣhṭa chhe.
je chījo aniṣhṭa na hoy tathā chintājanak paṇ na hoy, parantu anantakāy ane १. ‘अभिसन्धीत्यादिअनिष्टतया अनुपसेव्यतया च व्यावृत्तेर्योग्याद् विषयाद्’ इति पंक्तिः घ प्रतौ नास्ति ।