238 ]
सामयिकं नाम स्फु टं शंसन्ति प्रतिपादयन्ति । के ते ? सामयिकाः समयमागमं
विन्दन्ति ये ते सामायिका गणधरदेवादयः । किं तत् ? मुक्तं मोचनं परिहरणं यत् तत्
सामयिकं । केषां मोचनं ? पंचाघानां हिंसादिपंचपापानां । कथं ? आसमयमुक्ति
वक्ष्यमाणलक्षणसमयमोचनं आ समन्ताद्व्याप्य गृहीतनियमकालमुक्तिं यावदित्यर्थः । कथं तेषां
मोचनं ? अशेषभावेन सामस्त्येन न पुनर्देशतः । सर्वत्र च अवधेः परभागे अपरभागे च ।
अनेन देशावकाशिकादस्य भेदः प्रतिपादितः ।।९७।।
[पंचाघानाम् ] pāñch (hinsādi) pāponā [मुक्तं ] tyāgane [सामयिकं नाम ] sāmāyik
nāmanun shikṣhāvrat [शंसन्ति ] kahe chhe.
ṭīkā : — ‘सामयिकं नाम शंसन्ति’ kharekhar sāmāyik (shikṣhāvrat) kahe chhe — sāmāyikanun pratipādan kare chhe. koṇ te? ‘सामयिकाः’ samay eṭale āgamane (shāstrane) je jāṇe chhe te sāmāyiko – gaṇadharadevādi. shun te? ‘मुक्तं’ je chhoḍavun te – tyāgavun te sāmāyik chhe. konun tyāgavun? ‘पञ्चाघानाम्’ hinsādi pāñch pāponun. kaī rīte? ‘आसमयमुक्ति’ karavā dhārelī pratignāno samay chhūṭe – sarva taraphathī vyāpta arthāt pūro thāy tyān sudhī – sāmāyik māṭe svīkārelo nishchit kāḷ chhūṭe arthāt pūrṇa thāy tyān sudhī evo artha chhe. temanun (pāñch pāponun) kaī rīte mochan – tyāg? ‘अशेषभावेन’ (te tyāg) samasta bhāvathī (sampūrṇarūpathī), ekadeshathī nahi; ane ‘सर्वत्र’ sarvatra arthāt maryādānī bahār ane andar. ānāthī deshāvakāshikanā bhedanun (sāmāyik shikṣhāvratanun) pratipādan karavāmān āvyun chhe.
bhāvārtha : — sāmāyik vakhate karelī maryādānī andar ane bahār – sarvatra (badhī jagyāe) sāmāyik māṭe nishchit karelā samay sudhī, hinsādi pāñche pāponā man – vachan – kāy ane kr̥ut – kārit – anumodanāthī karelā tyāgane gaṇadharadevādi sāmāyik shikṣhāvrat kahe chhe.
potānī karelī maryādāmān paṇ sāmāyikanā nishchit kāḷ sudhī bhogopabhogano sarvathā tyāg karavāthī, sāmāyik vratadhārī shrāvak paṇ munivat pāñch pāpothī sarvathā rahit thaī jāy chhe.
sāmāyik vratamān hinsādi pāñche pāpono sarvathā tyāg hoy chhe ane rāg – dveṣhanā tyāgarūp sarva prāṇīo pratye sāmyabhāv hoy chhe. vaḷī kahyun chhe ke —