248 ]
इत्येवं ध्यायन्तु चिन्तयन्तु सामायिके स्थिताः ।।१०४।।
व्यज्यन्ते कथ्यन्ते । के ते ? अतिगमा अतिचाराः । कस्य ? सामयिकस्य । कति ? पंच । कथं ? भावेन परमार्थेन । तथा हि । वाक्कायमानसानां दुष्प्रणिधानमित्येतानि त्रीणि ।
bhāvārtha : — vratī janoe sāmāyik karatī vakhate evun vichāravun ke hun je sansāramān rahun chhun te asharaṇ, ashuddha, anitya (paryāy apekṣhāe), duḥkharūp ane pararūp chhe ane mokṣha tenāthī viparīt svabhāvarūp chhe, arthāt te sharaṇarūp, shuddha, nitya, sukharūp ane ātmasvarūp chhe – em bhedagnān karavun. 104.
have sāmāyikanā atichāro kahe chhe —
anvayārtha : — [वाक्कायमानसानाम् ] vachan, kāy ane mananī (yoganī) [दुःप्रणिधानानि ] khoṭī pravr̥utti karavī, (vāgduḥpraṇidhān, kāyaduḥpraṇidhān, manoduḥpraṇidhān) [अनादरास्मरणे ] anādar karavā ane sāmāyik – pāṭh bhūlī javo – e [पञ्च ] pāñch [भावेन ] paramārthathī [सामाधिकस्य ] sāmāyikanā [अतिगमाः ] atichāro [व्यज्यन्ते ] kahyā chhe.
ṭīkā : — ‘व्यज्यन्ते’ kahevāmān āvyā chhe. shun te? ‘अतिगमाः’ atichāro. konā? ‘सामायिकस्य’ sāmāyikanā. keṭalā? ‘पञ्च’ pāñch. kaī rīte? ‘भावेन’ paramārthathī (kharekhar) – te ā pramāṇe chhe ‘वाक्कायमानसानां दुःप्रणिधानानि’ – वाक्दुःप्रणिधानम् vachananī khoṭī pravr̥utti karavī. (arthāt shāstraviruddha ashuddha pāṭh karavo). ‘कायदुःप्रणिधानम्’ sharīrane sanyamarahit asthir rākhavun (arthāt sharīrathī kharāb cheṣhṭā karavī). ‘मनःदुःप्रणिधानम्’ manane ārtta – raudra dhyānathī chañchaḷ karavun (arthāt manamān kharāb vichār karavā). — e traṇ ane ‘अनादरास्मरणे’ sāmāyikano anādar karavo eṭale temān utsāh karavo nahi ane