288 ]
स्वयं क्षान्त्वा । प्रियैर्वचनैः स्वजनं परिजनमपि क्षमयेत् । किं कृत्वा ? अपहाय
त्यक्त्वा । कं ? स्नेहमुपकारके वस्तुनि प्रीत्यनुबन्धं । वैरमनुपकारकं द्वैषानुबन्धं । संगं
पुत्रस्त्र्यादिकं । ममेदमहमस्येत्यादिसम्बंधं परिग्रहं बाह्याभ्यन्तरं । एतत्सर्वमपहाय शुद्धमना
निर्मलचित्तः सन् क्षमयेत् । तथा आरोपयेत् स्थापयेदात्मनि । किं तत् ? महाव्रतम्
कथंभूतं ? आमरणस्थायि मरणपर्यन्तं निःशेषं च पंचप्रकारमपि । किं कृत्वा ? आलोच्य ।
किं तत् ? एनो दोषं । किं तत् ? सर्वं कृतकारितमनुमतं च । स्वयं हि कृतं हिंसादिदोषं,
कारितं हेतुभावेन, अनुमतमन्येन क्रियमाणं मनसा श्लाघितं । एतत्सर्वमेनो निर्व्याजं
दशालोचनादोषवर्जितं यथा भवत्येवमालोचयेत् । दश हि आलोचनादोषा भवन्ति ।
ane [परिग्रहम् ] parigrahane [अपहाय ] chhoḍīne [शुद्धमनाः ] shuddha manavāḷo thaīne [प्रियैः वचनैः ] priy vachanothī [स्वजनम् ] potānān kuṭumbījanonī [च ] ane [परिजनमपि ] nokar – chākaronī paṇ [क्षान्त्वा ] kṣhamā māgī [क्षमयेत् ] svayam kṣhamā kare.
sanllekhanādhārī [कृतकारितम ] kr̥ut, kārit [च ] ane [अनुमतम् ] anumodit [सर्वम् ] samasta [एनः ] pāponī [निर्व्याजम् ] chhalakapaṭ rahit nishchalabhāvathī [आलोच्य ] ālochanā karīne [आमरणस्थायि ] jīvanaparyant ṭakī rahe evā [निःशेषम् ] samasta [महाव्रतं ] mahāvratone [आरोपयेत् ] dhāraṇ kare.
ṭīkā : — ‘प्रियैः वचनैः क्षान्त्वा’ priy vachanothī svayam kṣhamā yāchīne ‘स्वजनं परिजनमपि क्षमयेत्’ potānā kuṭumbījano ane nokar – chākarone paṇ kṣhamā kare. shun karīne? ‘अपहाय’ chhoḍīne. shun (chhoḍīne)? ‘स्नेहं’ rāgane arthāt upakārak vastu pratyenā anurāg – sambandhane, ‘वैरं’ anupakārak (vastu) pratyenā dveṣharūp sambandhane, ‘सङ्कं’ mohane arthāt ā putra, strī, ādik mārān ane hun temano – ityādi sambandhane ane ‘परिग्रहं’ bāhya tathā abhyantar parigrahane – e badhānne chhoḍīne ‘शुद्धमनाः’ nirmaḷ chittavāḷā thaīne kṣhamā kare.
tathā ‘आरोपयेत्’ ātmāmān sthāpe – dhāraṇ kare. shun te? ‘महाव्रतम्’ mahāvratone kevān (mahāvratone)? ‘आमरणस्थायि’ maraṇaparyant ṭakī rahe tevān ‘निःशेषम्’ pāñche prakāranān (mahāvratone). shun karīne? ‘आलोच्य’ ālochanā karīne. konī? ‘एनः’ doṣhonī. kayā te (doṣho)? ‘सर्वं कृतकारितानुमतं’ sarva kr̥ut, kārit ane anumodit (doṣhonī) – svayam karelā hinsādik doṣhonī, hetubhāvathī karāyelā doṣhonī ane manathī anumodit anyathī karelā doṣhonī – e badhā doṣhonī ‘निर्व्याजम्’ chhalakapaṭarahit – nishchalabhāvathī ālochanānā dash doṣho rahit ālochanā kare.