312 ]
अनङ्गात् कामाद्यो विरमति व्यावर्तते स ब्रह्मचारी । किं कुर्वन् ? पश्यन् । किं तत् ? अङ्गं शरीरं । कथंभूतमित्याह — मलेत्यादि मलं शुक्रशोणितं बीजं कारणं यस्य । मलयोनिं मलस्य मलिनतायाः अपवित्रत्वस्य योनिः कारणं । गलन्मलं गलन् स्रवन् मलो १
बीभत्सभावोत्पादकं ।।१४३।। rātribhojanatyāg pratimādhārī chhe.
keṭalāk āchāryo ā chhaṭhṭhī pratimādhārīne divā – maithunatyāgī paṇ kahe chhe. tene divase maithunano (strī – sambhogano) tyāg hoy chhe. 142.
have shrāvakanā abrahmavirati guṇane darshāvīne kahe chhe —
anvayārtha : — [यः ] je [अङ्गं ] sharīrane [मलबीजं ] rajovīryarūp maḷathī utpanna [मलयोनिं ] malinatānā kāraṇarūp [गलन्मलं ] maḷamūtrādi vahevaḍāvanārun, [पूतिगन्धि ] durgandhavāḷun ane [बीभत्सम् ] glāniyukta [पश्यन् ] joīne [अनङ्गात् ] kāmathī (kāmasevanathī) [विरमति ] virame chhe, [सः ] te [ब्रह्मचारी ] brahmachārī arthāt brahmacharya pratimādhārī chhe.
ṭīkā : — ‘अनङ्गात्’ kāmathī (kāmasevanathī) ‘यः विरमति’ je virakta thāy chhe (vyāvarta thāy chhe – pāchho phare chhe). ‘सः ब्रह्मचारी’ te brahmachārī chhe. shun karīne? ‘पश्यन्’ joīne – dekhīne. kone (dekhīne)? ‘अङ्गम्’ sharīrane. kevā (sharīrane)? te kahe chhe — ‘मलेत्यादि’ मलबीजं vīrya ane lohī (rajovīryarūp maḷ) jenī utpattinun bīj (kāraṇ) chhe, ‘मलयोनिं’ je malinatā – apavitratānun kāraṇ chhe, ‘गलन्मलं’ maḷamūtra svedādirūp maḷ jemānthī jhare chhe – gaḷe chhe, ‘पूतिगन्धि’ je durgandhayukta chhe ane ‘बीभत्सं’ sarva avayavomān १. प्रस्वेदादि घ० ।