टीका — अथ इष्टदेवतानमस्कारकरणानन्तरं । अभिधास्ये कथयिष्ये । कं ? विविक्तमात्मानं कर्ममलरहितं जीवस्वरूपं । कथभिधास्ये ? यथात्मशक्ति आत्मशक्तेरनतिक्रमेण । किं कृत्वा ? समीक्ष्य तथाभूतमात्मानं सम्यग्ज्ञात्वा । केन ? श्रुतेन —
इत्याद्यागमेन । तथा लिंगेन हेतुना । तथा हि – शरीरादिरात्मभिन्नोभिन्नलक्षणलक्षितत्त्वात् । ययोर्भिन्नलक्षणलक्षितत्वं तयोर्भेदो यथाजलानलयोः । भिन्नलक्षणलक्षितत्वं चात्मशरीरयोरिति । न चानयोर्भिन्नलक्षणलक्षितत्वमप्रसिद्धम् । आत्मनः उपयोगस्वरूपोपलक्षितत्वात् – शरीरादेस्तद्विपरीतत्त्वात् । समाहितान्तः करणेन समाहितमेकाग्रीभूतं तच्च तदन्तःकरणं च मनस्तेन । सम्यक् – समीक्ष्य आचार्य (विविक्तं आत्मानं) परथी भिन्न एवा आत्माना शुद्धस्वरूपने (श्रुतेन) श्रुतद्वारा (लिंगेन) अनुमान अने हेतुद्वारा, (समाहितान्तः करणेन) एकाग्र मनद्वारा (सम्यक्समीक्ष्य) सम्यक् प्रकारे जाणीने – अनुभवीने (कैवल्यसुखस्पृहाणां) केवल्यपद – विषयक अथवा निर्मल अतीन्द्रियसुखनी भावनावाळाओने (यथाशक्ति) शक्ति अनुसार (अभिधास्ये) कहीश.
टीका : हवे इष्टदेवताने नमस्कार कर्या पछी हुं कहीश. शुं (कहीश)? विविक्त आत्माने अर्थात् कर्ममलरहित जीवस्वरूपने (कहीश). केवी रीते कहीश? यथाशक्ति – आत्मशक्तिनुं उल्लंघन कर्या वगर – कहीश. शुं करीने (कहीश)? समीक्षा करीने अर्थात् तेवा आत्माने (विविक्त आत्माने) सम्यक् प्रकारे जाणीने (कहीश). शा वडे (कया साधन वडे)? श्रुतद्वारा –
‘‘ज्ञानदर्शनलक्षणवाळो शाश्वत एक आत्मा मारो छे; बाकीना बधा संयोगलक्षणवाळा भावो माराथी बाह्य छे.’’ इत्यादि आगमद्वारा तथा लिंग अर्थात् हेतुद्वारा (कहीश). ते आ प्रमाणेः –
शरीरादि आत्माथी भिन्न छे, कारण के तेओ भिन्न लक्षणोथी लक्षित छे. जेओ भिन्न लक्षणोथी लक्षित छे, तेओ बंने (एकबीजाथी) भिन्न छे; जेम जल अने अग्नि (एक बीजाथी) भिन्न छे तेम. आत्मा अने शरीर (बंने) भिन्न लक्षणोथी लक्षित छे अने ते बंनेनुं भिन्न लक्षणोथी लक्षितपणुं अप्रसिद्ध नथी (अर्थात् प्रसिद्ध छे). कारण के आत्मा उपयोगस्वरूपथी उपलक्षित छे अने शरीरादिक तेनाथी विपरीत लक्षणवाळां छे.
समाहित अन्तःकरणथी – समाहित एटले एकाग्र थयेला अने अंतःकरण एटले