Samadhitantra-Gujarati (Devanagari transliteration). Gatha: 17.

< Previous Page   Next Page >


Page 26 of 170
PDF/HTML Page 55 of 199

 

समाधितंत्र३९
अथात्मो ज्ञप्तावुपायं दर्शयन्नाह
एवं त्यक्त्वा बहिर्वाचं त्यजेदन्तरशेषतः
एष योगः समासेन प्रदीपः परमात्मनः ।।१७।।

टीकाएवं वक्ष्यमाणन्यायेन बहिर्वाचं पुत्रभार्याधनधान्यादिलक्षणान्बहिरर्थ-वाचकशब्दान् त्यक्त्वा अशेषतः साकल्येन पश्चात् अन्तर्वाचं अहं प्रतिपादकः, प्रतिपाद्यः, सुखी, दुःखी, चेतनो वेत्यादिलक्षणमन्तर्जल्पं त्यजेदशेषतः एष बहिरन्तर्जल्पत्यागलक्षणः योगः स्वरूपे चित्तनिरोधलक्षणः समाधिः प्रदीपः स्वरूपप्रकाशकः कस्य ? परमात्मनः कथं ? समासेन संक्षेपेण झटिति परमात्मस्वरूपप्रकाशक इत्यर्थः ।।१७।। छे त्यारे तेने बाह्य इन्द्रियोना विषयो वगेरे पदार्थो भलाबूरा लागता नथी, फक्त तेओ तेने ज्ञेयरूप भासे छे. आ कारणथी अंतरात्मा पहेलां बहिरात्मावस्थामां विषयभोगोने सुखरूप मानी सेवतो हतो ते हवे भोगवेला विषयोनी बाबतमां विचार करवा लागे छे के, ‘अरे! अज्ञानताथी इन्द्रियोना विषयमां फसाई में मारुं चैतन्यस्वरूप ओळख्युं नहि!’ १६.

हवे आत्माने जाणवानो उपाय बतावतां कहे छेः

श्लोक १७

अन्वयार्थ : (एवं) आगळना श्लोकमां कहेवामां आवती विधि अनुसार (बहिर्वाचं) बाह्य अर्थवाचक वचनप्रवृत्तिनो (त्यक्त्वा) त्याग करीने (अन्तः) अंतरंग वचनप्रवृत्तिने पण (अशेषतः) संपूर्णपणे (त्यजेत्) तजवी. (एषः)(योगः) योग अर्थात् समाधि (समासेन) (परमात्मनः) परमात्मस्वरूपनो (प्रदीपः) प्रकाशक दीवो छे.

टीका : एवी रीते अर्थात् आगळ कहेवामां आवता न्यायथी, बाह्य वचनअर्थात् पुत्रस्त्रीधन-धान्यादिरूप बाह्यार्थ वाचक शब्दोने, अशेषपणे एटले संपूर्णपणे तजीने, पछी अंतरंग वचननेअर्थात् हुं प्रतिपादक (गुरु), हुं प्रतिपाद्य (शिष्य), सुखी, दुःखी, चेतन इत्यादिरूप अंतर्जल्पनो पूर्णपणे त्याग करवो. ए बहिर्जल्पअंतर्जल्पना त्यागस्वरूप योगअर्थात् स्वरूपमां चित्तनिरोधलक्षण समाधिप्रदीप अर्थात् स्वरूपप्रकाशक छे. कोनो? परमात्मानो. केवी रीते? समासथी एटले संक्षेपथी शीघ्रपणे ते परमात्मस्वरूपनो प्रकाशक छे

बहिर्वचनने छोडीने, अंतर्वच सौ छोड;
संक्षेपे परमात्मनो द्योतक छे आ योग. १७.