टीका — यत्रात्मीये परकीये वा काये । शरीरे इन्द्रियविषयसङ्घाते । मुनेः प्रेम स्नेहः । ततः कायात्प्रच्याव्य व्यावर्त्य । देहिनं आत्मानम् । कया ? बुद्धया विवेकज्ञानेन । पश्चात्तदुत्तमे काये तस्माद् प्रागुक्तकायादुत्तमे चिदानन्दमये । काये आत्मस्वरूपे । योजयेत् । कया कृत्वा ? बुद्धया पोतानुं स्वरूप मानतो नथी. तेने तो पोताना स्वरूप तरफ ज द्रष्टि छे. ते अस्थिरताना राग – द्वेषने टाळवा माटे चैतन्यस्वभावनी ज भावना भावे छे.
माटे आचार्य सम्यग्द्रष्टिओने उद्देशी कहे छे के – ज्यारे चारित्रनी नबळाईथी राग – द्वेषादि विकारी वृत्तिओनुं उत्थान थाय, त्यारे आत्मस्वरूपनी भावना करवी. तेनाथी वृत्तिओ शान्त थई जशे. राग – द्वेषादिना शमन माटे शुद्धात्मानी भावना – ए एक रामबाण उपाय छे. ३९.
हवे राग – द्वेषना विषयने तथा विपक्षने दर्शावतां कहे छेः —
अन्वयार्थ : (यत्र काये) शरीरमां (मुनेः) मुनिने – अन्तरात्माने (प्रेम) प्रेम होय (ततः) तेनाथी एटले शरीरादिथी (बुद्धया) भेद – विज्ञान द्वारा (देहिनम्) आत्माने (प्रच्याव्य) व्यावृत्त करीने – पाछो हठावीने (तदुत्तमे काये) तेनाथी उत्तम चिदानंद कायमां – आत्मस्वरूपमां (योजयेत्) लगाववो. एम करवाथी (प्रेम नश्यति) बाह्य शरीर अने इन्द्रिय – विषयो तरफनो प्रेम (रागनो विकल्प) नाश पामे छे.
टीका : ज्यां पोतानी वा पारकी कायमां एटले शरीरमां – अर्थात् इन्द्रिय – विषयना समूहमां मुनिनो प्रेम – स्नेह होय, त्यांथी एटले शरीरथी देहीने एटले आत्माने व्यावृत्त करीने – पाछो वाळीने, – शा वडे? बुद्धि वडे – विवेकज्ञान वडे, पछी उत्तम कायमां – अर्थात् अगाउ कहेली काय करतां उत्तम कायमां – चिदानन्दमय कायमां एटले आत्म – स्वरूपमां तेने (प्रेमने) जोडवो. शा वडे करीने? बुद्धि वडे – अन्तद्रष्टिवडे. पछी शुं थाय छे? प्रेम नाश पामे छे एटले शरीर प्रत्येनो प्रेम रहेतो नथी.