88samAdhitantra
bahirAtmAne andaranA chaitanya – tattvanun gnAn nathI. tene sva – paranun bhedagnAn nathI; je bAhya padArtho dekhe chhe tenI sAthe ekatAbuddhi kare chhe. temAn iShTa – aniShTanI kalpanA karI rAg – dveShabhAvathI tenAn grahaN – tyAg karavA jhankhe chhe, parantu bAhya padArthonAn grahaN – tyAg tene AdhIn nathI. te padArtho to potAnA kAraNe Ave chhe ane jAy chhe. UndhI mAnyatAne lIdhe tenAn bAhya grahaN – tyAg rAg – dveShagarbhit chhe. tenA abhiprAyamAn AtmasvabhAvano tyAg ane vibhAv tathA parabhAvonun grahaN chhe.
antarAtmAne abhiprAyamAn – mAnyatAmAn par padArthonAn grahaN – tyAg ja nathI. asthiratAne lIdhe thoDI rAg – dveShanI vRutti UThe, paN tene tenI sAthe ekatA nathI – svAmIpaNun nathI. A vRutti paN, AtmasvarUpanun grahaN thatAn – temAn sthir thatAn, svayam shamI jAy chhe – naShTa thAy chhe. 47.
antaramAn tyAg – grahaN karanAr antarAtmA kevI rIte kare te kahe chhe —
anvayArtha : antarAtmA (आत्मानं) AtmAne (मनसा) bhAvaman sAthe (युञ्जीत) yoje (joDe) ane (वाक्कायाभ्याम्) vachan ane kAyAthI (वियोजयेत्) alag kare (तु) ane (वाक्काययोजितम्) vANI ane kAyAthI yojAyelA (व्यवहार) vyavahArane (मनसा) bhAvamanathI (त्यजेत्) taje arthAt temAn man lagAve nahi.
TIkA : (te antarAtmA) AtmAne yoje eTale sambandh kare, konI sAthe? man sAthe eTale mAnasagnAn (bhAvaman) sAthe, – ‘man te AtmA chhe’ evo abhedarUp adhyavasAy (mAnyatA) kare,