114samAdhitantra
शरीरदावात्मनो भेदाभ्यासे च शरीरदृढतादौ नात्मनो दृढतादिकं मन्यते इति दर्शयन् धनेत्यादि श्लोकचतुष्टयमाह —
‘‘sharIrAdimAn AtmAno bhedAbhyAs thatAn, te (antarAtmA) sharIranI draDhatAdi thatAn AtmAnI draDhatAdik mAnato nathI,’’ em batAvI ‘ghan’ ityAdi chAr shlok kahe chhe —
anvayArtha : — (यथा) jevI rIte (घने वस्त्रे) jADun vastra paheravAthI (बुधः) buddhimAn puruSh (आत्मानं) potAne eTale potAnA sharIrane (घनं) jADo – puShTa (न मन्यते) mAnato nathI, (तथा) tevI rIte (स्वदेहे अपि घने) potAnun sharIr jADun – puShTa thavA chhatAn, (बुधः) antarAtmA (आत्मानं) AtmAne (घनं न मन्यते) jADo – puShTa mAnato nathI.
TIkA : — ghan eTale gADhun (jADun) vastra paheravAthI, jem budh (DAhyo puruSh) potAne (sharIrane) jADo – puShTa mAnato nathI, tem potAnun sharIr jADun – puShTa thavA chhatAn budh (antarAtmA) AtmAne jADo – puShTa mAnato nathI.
bhAvArtha : — jem jADun vastra paheravAthI, DAhyo mANas, potAne jADo thayelo mAnato nathI, tem sharIr jADun thatAn, AtmA jADo thayo, em antarAtmA kadI mAnato nathI.
jem sharIr ane vastra bhinna bhinna chhe, tem sharIr ane AtmA paN ekabIjAthI bhinna chhe. Am chhatAn dehamAn Atmabuddhine lIdhe agnAnI jIv sharIranI puShTithI AtmAnI puShTi mAne chhe; A bhrAntithI te sArA khorAkAdithI sharIrane puShTa karavAnI buddhi kare chhe; parantu gnAnI te bAbatamAn udAsIn rahe chhe, kAraN ke te sharIranI puShTithI AtmAnI puShTi kadI mAnato nathI. tene sharIr ane AtmA – bannenun bhedagnAn varte chhe; tethI te samyagdarshan – gnAn – chAritrathI ja potAnA AtmAnI puShTi mAne chhe. 63.