152samAdhitantra
टीका — जातिलिंगरूपः विकल्पो भेदस्तेन येषां शैवादिनां समयाग्रहः आगमानुबंधः उत्तमजातिविशिष्टं हि लिंग मुक्तिहेतुरित्यागमे प्रतिपादितमतस्तावन्मात्रेणैव मुक्तिरित्येवंरूपो येषामागमाभिनिवेशः तेऽपि न प्राप्नुवन्त्येव परमं पदमात्मनः ।।८९।।
anvayArtha : — (येषां) jemane (जातिलिंगविकल्पेन) jAti ane linganA vikalpathI mukti thAy chhe evo (समयाग्रहः) Agam sambandhI Agrah chhe (ते अपि) teo paN (आत्मनः परं पदं) AtmAnA param padane (न प्राप्नुवन्ति एव) prApta karI shakatA ja nathI.
TIkA : — jAti ane lingarUp vikalpa eTale bhed tenAthI je shaivAdine samayano Agrah eTale Agamano Agrah chhe – arthAt uttam jAtivishiShTa ling ja muktinun kAraN chhe evun AgamamAn pratipAdan karyun chhe, tethI te mAtrathI ja mukti chhe – evo jene Agamano abhinivesh (Agrah) chhe, teo paN AtmAnA param padane prApta karI shakatA ja nathI.
bhAvArtha : — jAti ane ling banne dehAshrit chhe. tenA taraphanA vikalpathI rAg thAy chhe, ane rAg te sansAr chhe. tethI je evun mAne chhe ke AgamamAn jAti ane lingathI mokSha thAy chhe em pratipAdan karyun chhe, te haThAgrahI chhe ane AgamanA svarUpathI taddan agnAt chhe. vItarAgI Agam to kahe chhe ke vItarAgatAthI ja mokShanI prApti thAy, ane vItarAgatA thatAn bAhya lingAdi hoy kharAn, paN tenA Ashraye mokSha na thAy, tenA vikalpathI paN mokSha na thAy. jAti, ling ne te sambandhI vikalpathI mokSha thAy em mAnanArA samayAgrahI chhe – samayanA jANakAr nathI.
ling e mokShanun sAchun kAraN nathI. tenun pratipAdan karatAn shrI kundakundAchArye shrI samayasAramAn kahyun chhe ke —
‘‘bahu prakAranAn muni – lingone athavA gRuhI – lingone grahaN karIne mUDh (agnAnI)jano em kahe chhe ke ‘A (bAhya) ling mokShamArga chhe.’ parantu ling mokShamArga nathI, kAraN ke arhantadevo deh pratye nirmam vartatA thakA lingane chhoDIne darshan – gnAn – chAritrane ja seve chhe.
jeo bahu prakAranAn munilingomAn athavA gRuhasthalingomAn mamakAr kare chhe (arthAt dravyaling ja mokShanun denAr chhe em mAne chhe), temaNe samayasArane nathI jANyo.
jeo kharekhar ‘hun shramaN chhun, hun shramaNopAsak (shrAvak) chhun’ em dravyalingamAn mamakAr vaDe mithyA ahankAr kare chhe, teo ‘anAdirUDh’ (anAdikALathI chAlyA AvelA) vyavahAramAn