28samAdhitantra
टीका — व्यापार – व्याहाराकारादीना स्वदेहसदृशं परदेहं दृष्ट्वा । कथंम्भूतं ? परात्मनाधिष्ठितं कर्मवशात्स्वीकृतं अचेतनं चेतनेन संगतं । मूढो बहिरात्मा परत्वेन परात्मत्वेन अध्यवस्यति ।।१०।। karmanimittathI aupAdhikabhAv chhe; vaLI varNAdik chhe te potAnA guNo nathI paN sharIrAdi pudgalanA guNo chhe; sharIrAdimAn paN varNAdinun vA paramANunun palaTAvun nAnA prakArarUp thayA kare chhe. e sarva pudgalanI avasthAo chhe, parantu te sarvane A jIv potAnun svarUp jANe chhe. tene svabhAv – parabhAvano vivek thaI shakato nathI.’’1 8 – 9
svadehamAn Avo adhyavasAy karanAr bahirAtmA paradehamAn kevo adhyavasAy kare chhe, te kahe chhe –
anvayArtha : (मूढः) agnAnI bahirAtmA, (परमात्माधिष्ठितं) bIjAnA AtmA sAthe rahelA (अचेतनं) achetan – chetanArahit (परदेहं) bIjAnA sharIrane, (स्वदेहसदृशं) potAnA sharIr samAn (दृष्ट्वा) joIne (परत्वेन) bIjAnA AtmArUpe (अध्यवस्यति) mAne chhe.
TIkA : vyApAr, vyAhAr (vANI, vachan) AkArAdivaDe paradehane potAnA deh samAn joIne – kevo (joIne)? karmavashAt bIjAnA AtmAthI adhiShThit – svIkRut achetan (paranA dehane) chetanAyukta joIne bahirAtmA tene (dehane) parapaNArUp – arthAt paranA AtmArUpe mAne chhe. ✽
1. mokShamArgaprakAshak gu. AvRutti – pRu. 42.