64samAdhitantra
टीका — यः प्रतिपन्नाद्देहात्परं भिन्नमात्मानमेवमुक्तप्रकारेण न वेत्ति । किं विशिष्टम् ? अव्ययं अपरित्यक्तानन्तचतुष्टयस्वरूपम् । स प्रतिपन्नान निर्वाणं लभते । किं कृत्वा ? तप्त्वाऽपि । किं तत् ? परमं तपः । ।।३३।।
anvayArtha : (एवं) ukta prakAre (यः) je (अव्ययं) avinAshI (आत्मानं) AtmAne (देहात्) sharIrathI (परं न वेत्ति) bhinna jANatA nathI (सः) te (परमं तपः तप्त्वापि) ghor tapashcharaN karavA chhatAn (निर्वाणं) mokSha (न लभते) prApta karato nathI.
TIkA : je prApta thayelA dehathI AtmAne, e rIte – ukta prakAre bhinna jANato nathI, kevA AtmAne? avyay arthAt jeNe anantachatuShTay svarUpano tyAg karyo nathI tevA (AtmAne), te prApta thayelA dehathI nirvAN pAmato nathI. shun karIne? tapyA chhatAn, shun tapIne? param tapane.
bhAvArtha : je jIv avinAshI AtmAne dehathI bhinna jANato nathI – anubhavato nathI, te ghor tap kare to paN samyaktva ke nirvANane pAmato nathI.
AtmA avinAshI chaitanyasvarUp gnAnAnandamay chhe ane sharIr indriyAdi achetan – jaD chhe. bannenAn lakShaN bhinna bhinna chhe, tethI teo ekabIjAthI bhinna chhe. Am je jIv jANato nathI te agnAnI chhe, sva – paranA bhed – vignAnathI rahit chhe. sharIrAdinI jaD kriyAne jIv karI shake chhe em mAnI te rAg – dveSh kare chhe ane tethI ghor tap karavA chhatAn te dharma pAmato nathI.
gnAnasvarUp AtmAnA bhAn vinA jIv bhale vrat – tap – niyam – shIlAdi Achare to paN te karmabandhanathI chhUTashe nahi – nirvAN pAmashe nahi.1 1. paramArthamAn aNasthit je tapane kare, vratane dhare,
vrataniyamane dhAre bhale, tapashIlane paN Achare,
paramArthathI je bAhya, te nirvANaprApti nahi kare. (153) (shrI samayasAr gu. AvRutti)