Samadhitantra-Gujarati (English transliteration). Gatha: 44.

< Previous Page   Next Page >


Page 69 of 170
PDF/HTML Page 98 of 199

 

82samAdhitantra

अत्राहम्मतिर्बहिरात्मनो जाता तत्तेन कथमध्यवसीयते ? यत्र चान्तरात्मनस्तत्तेन कथमित्याशंक्याह —

दृश्यमानमिदं मूढस्त्रिलिङ्गमवबुध्यते ।
इदमित्यवबुद्धस्तु निष्पन्नं शब्दवर्जितम् ।।४४।।

टीका — दृश्यमानं शरीरादिकं । किं विशिष्टं ? त्रिलिंङ्गं त्रीणि स्त्रीपुंनपुंसकलक्षणानि लिङ्गानि यस्य तत् दृश्यमानं त्रिलिंङ्गं सत् । मूढो बहिरात्मा । इदमात्मतत्त्वं त्रिलिङ्गं मन्यते

‘‘bandhonA svabhAvane ane AtmAnA svabhAvane jANIne bandho pratye je virakta thAy chhe te karmothI mukAy chhe.’’1

gnAnI potAnA svarUpamAn sthit chhe eTale svasamay chhe ane par padArtho pratyenA rAgAdi bhAvothI mukta chhe. tethI tene karma – bandh nathI. agnAnI AtmasvarUpathI chyut chhe arthAt par padArthomAn Atmabuddhie sthit chhe eTale par samay chhe ane rAgAdi bhAvothI yukta chhe, tethI te karmothI baddha chhe. 43.

jyAn (je padArthomAn) bahirAtmAne Atmabuddhi thaI tene te kevA mAne chhe? ane antarAtmA tene (padArthane) kevA mAne chhe? tevI AshankA karI kahe chhe —

shlok 44

anvayArtha : (मूढः) agnAnI bahirAtmA, (दृश्यमानं) dekhavAmAn AvatA (त्रिलिङ्गं) strI – puruSh – napunsakanA bhedathI trilingarUp sharIrane (इदं अवबुध्यते) Atma tattva (arthAt mArAn) mAne chhe ke, jyAre (अवबुद्धः) antarAtmA, (इदं) ‘A Atma tattva chhe te trilingarUp nathI, (तु) paN te (निष्पन्नं) anAdi sansiddha tathA (शब्दवर्जितं इति) nAmAdi vikalpothI rahit chhe,’ em samaje chhe.

TIkA : drashyamAn (dekhavAmAn AvatA) sharIrAdikane – kevA (sharIrAdikane)? trilingarUp – arthAt strI – puruSh – napunsak e traN ling jene chhe tevA trilingarUp dekhAtA sharIrAdikane, mUDh eTale bahirAtmA drashyamAn (sharIrAdik) sAthe abhedarUp (ekarUp)nI 1. bandho taNo jANI svabhAv, svabhAv jANI Atmano,

je bandh mAnhI virakta thAye, karmamokSha kare aho! (293) (shrI samayasAr gu. AvRutti – gA. 293)
nij AtmA traN lingamay mAne jIv vimUDh;
svAtmA vachanAtIt ne svasiddha mAne budh. 44.