90samādhitantra
ननु पुत्रकलत्रादिना सह वाक्कयव्यवहारे तु सुखोत्पत्तिः प्रतीयते कथं तत्त्यागो युक्त इत्याह —
टीका — देहात्मदृष्टिनां बहिरात्मनां जगत् पुत्रकलत्रादिप्राणिगणो विश्वास्यमवञ्चकं । रम्यमेव च रमणीयमेव प्रतिभाति । स्वात्मन्येव स्वस्वरूपे एवात्मदृष्टिनां अन्तरात्मनां क्व विश्वासः क्व वा रतिः ? न क्वापि पुत्रकलत्रादौ तेषां विश्वासो रतिर्वा प्रतिभातीत्यर्थः ।।४९।।
ahīn vyavahāranā tyāgano āchārye nirdesh karyo chhe. te em sūchave chhe ke ātmakārya māṭe vyavahār āshray karavā yogya nathī. 48.
putra – strī ādi sāthenā vāṇī – kāyanā vyavahāramān to sukhanī utpattinī prāpti thāy chhe, to teno (vyavahārano) tyāg kevī rīte yogya chhe? te kahe chheḥ —
anvayārtha : (देहात्मदृष्टिनां) dehamān ātmabuddhi rākhanār mithyādraṣhṭi bahirātmāone (जगत्) strī – putra – mitrādinā samūharūp jagat (विश्वास्यं) vishvās karavā yogya (च) ane (रम्यं एव) ramaṇīy ja bhāse chhe. parantu (स्वात्मनि एवात्मदृष्टिनां) potānā ātmāmān ja ātmadraṣhṭi rākhanār samyagdraṣhṭi antarātmāne (क्व विश्वासः) strī – putrādirūp jagatmān kem vishvās hoī shake? (वा) athavā (क्व रतिः) kem rati hoī shake? kadī paṇ nahi.
ṭīkā : dehamān ātmadraṣhṭivāḷā bahirātmāone putra – bhāryādi prāṇīsamūharūp jagat vishvās karavā yogya arthāt avañchak (nahi ṭhaganārun) tathā ramya ja eṭale ramaṇīy ja pratibhāse chhe.
svātmāmān ja eṭale svasvarūpamān ja ātmadraṣhṭivāḷā antarātmāone vishvās kyān ke rati kyān? temane putra – strī ādimān kyāy paṇ vishvās ke rati pratibhāsatī nathī – evo artha chhe.