102samādhitantra
टीका — चिरमनादिकालं मूढात्मानो बहिरात्मानः सुषुप्ता अतीव जडतां गताः । केषु ? कुयोनिषु नित्यनिगोदादिचतुरशीतिलक्षयोनिष्वधिकरणभूतेषु । कस्मिन् सति ते सुषुप्ताः ? तमसि अनादिमिथ्यात्वसंस्कारे सति । एवम्भूतास्ते यदि संज्ञिषूत्पद्य कदाचिद्दैववशाद् बुध्यन्ते तदा ममाहमिति जाग्रति ? केषु ? अनात्मीयात्मभूतेषु – अनात्मीयेषु परमार्थतोऽनात्मीयभूतेषु पुत्रकलत्रादिषु ममैते इति
anādi mithyātvanā sanskārane līdhe āvā (prakāranā) bahirātmāo thāy chhe – te kahe chheḥ —
anvayārtha : — (मूढात्मनः) mūrkha agnānī jīvo (तमसि) mithyātvarūpī andhakāravash (चिरं) anādi kāḷathī (कुयोनिषु) nitya nigodādi kuyoniomān (सुषुप्ताः) suṣhupta avasthāmān eṭale mūrchhit avasthāmān paḍī rahyā chhe. jo kadāchit teo pañchendriy sañgnī thāy to (अनात्मीयात्मभूतेषु) ‘anātmīyabhūt’mān eṭale vāstavamān je potānān nathī tevān strī – putra vageremān (मम) ‘e mārān chhe’, ane ‘anātmabhūt’mān eṭale sharīrādimān (अहं) hun chhun-hun e rūp chhun’ (इति जाग्रति) evo adhyavasāy kare chhe.
ṭīkā : — chirakālathī – anādi kāḷathī mūḍhātmāo eṭale bahirātmāo sūī rahyā chhe arthāt ati jaḍatāne prāpta thayā chhe. kyān (sūī rahyā chhe)? kuyoniomān arthāt nitya nigodādi chorāshī lakṣha yonisthānomān shun thatān te temān sūtā chhe? andhakār arthāt anādi mithyātvanā sanskār ( – ne vash) thatān (sūtā chhe). evā thayelā (sūtelā) te (bahirātmāo) jo sañgnī (jīvomān) utpanna thaī kadāchit eṭale daivavashāt jāgr̥ut thāy, to teo ‘mārun – hun’ evo adhyavasāy kare chhe. shāmān? anātmīyabhūtamān ane anātmabhūtamān – arthāt anātmīyamān eṭale vāstavamān anātmīyabhūt arthāt potānān nathī tevā putra – strī ādimān ‘e mārān chhe’ evun māne chhe eṭale evo adhyavasāy kare chhe, ane anātmabhūt je sharīrādi