जाग्रति अध्यवस्यन्ति । अनात्मभूतेषु शरीरादिषु अहमेवैते इति जाग्रति अध्यवस्यन्ति ।।५६।।
ततो बहिरात्मसवरूपं परित्यज्य स्वपरशरीरमित्थं पश्येदित्याह — temān ‘te hun ja chhun’ evo adhyavasāy kare chhe – evī ūndhī mānyatā kare chhe.
bhāvārtha : — anādikāḷathī ā agnānī jīv, mithyātvanā sanskāravash nitya nigodādi nindya paryāyomān – chorāshī lakṣha yonisthānomān – gnānanī atyant hīnadashāmān arthāt jaḍavat mūrchhit avasthāmān paḍī rahyo chhe. kadāchit jo te sañgnī pañchendriy paryāy prāpta kare ane thoḍī gnānashakti jāgr̥ut thāy, to te anādi avidyānā sanskārane līdhe, strī – putra – mitrādi je potāthī pratyakṣha bhinna chhe arthāt ‘anātmīy’ chhe temān ‘ā mārān’ evī mamakārabuddhi kare chhe ane sharīrādi je potānun svarūp nathī, je ‘anātma’ arthāt jaḍ chhe, temān ‘ā hun chhun’ evī ātmabuddhi kare chhe.
sharīr, shubhāshubh rāgādi bhāvakarma ane gnānāvaraṇādi dravyakarmano ātmā sāthe sanyog sambandh chhe. vāstavamān te badhān ātmāthī bhinna chhe – ātmasvarūp nathī; māṭe teo ‘anātmabhūt’ chhe; chhatān agnānī tene potānān māne chhe.
strī – putra – mitrādino ātmā sāthe pratyakṣha bhinna sanyog sambandh chhe. vāstavamān teo jīvanān potānān nathī; tethī teo ‘anātmīyabhūt’ chhe.
agnānī, ā anātmabhūt ane anātmīyabhūt padārthomān mamakārabuddhi ane ātmabuddhi karī potānā chaitanyasvarūpane bhūlī anādikāḷathī bhav – bhramaṇ karī rahyo chhe. bhav – bhramaṇanun mūl kāraṇ jīvano mithyātvabhāv ja chhe.
‘‘je ātmā e rīte jīv ane pudgalanā (potapotānā) nishchit chetanatva ane achetanatva svabhāv vaḍe sva – parano vibhāg dekhato nathī. te ja ātmā ‘ā hun chhun ā mārun chhe’ em mohathī paradravyamān potāpaṇānun adhyavasān kare chhe; bījo nahi.....’’1 56.
tethī bahirātmasvarūpano tyāg karī sva – paranā sharīrane āvī rīte jovun – te kahe chheḥ — 1. parane svane nahi jāṇato, e rīt pāmī svabhāvane,