बोधितेऽपि चान्तस्तत्त्वे बहिरात्मनो न तत्रानुरागः सम्भवति । मोहोदयात्तस्य बहिरर्थ एवानुरागादिति दर्शयन्नाह —
टीका — बहिः शरीराद्यर्थे तुष्यति प्रीतिं करोति । कोऽसौ ? मूढात्मा कथम्भूतः ? पिहितज्योतिर्मोहाभिभूतज्ञानः । क्व ? अन्तरे अन्तस्तत्त्वविषये । प्रबुद्धात्मा मोहानभिभूतज्ञानः अन्तस्तुष्यति स्वस्वरूपे प्रीतिं करोति । किं विशिष्टः सन् ? बहिर्व्यावृत्तकौतुकः शरीरादौ निवृत्तानुरागः ।।६०।।
ātmasvarūpano bodh āpavā chhatān bahirātmāne temān anurāg sambhavato nathī; mohanā udayathī tene bāhya padārthamān ja anurāg hoy chhe – em darshāvatān kahe chheḥ —
anvayārtha : — (अन्तरे पिहितज्योतिः) antaraṅgamān jenī gnānajyoti mohathī āchchhādit thaī gaī tevo (मूढात्मा) bahirātmā (बहिः) bāhyamān eṭale sharīrādi par padārthomān (तुष्यति) santuṣhṭa rahe chhe – anurāg kare chhe; parantu (प्रबुद्धात्मा) jene svarūp – vivek jāgr̥ut thayo chhe tevo antarātmā (बहिर्व्यावृत्तकौतुकः) bāhya sharīrādi padārthomān kautuk (anurāg) rahit thaī (अन्तः) antaraṅg ātmasvarūpamān (तुष्यति) santoṣh kare chhe.
ṭīkā : — bāhyamān eṭale sharīrādi padārthamān te santoṣh kare chhe – prīti kare chhe. koṇ te? mūḍhātmā (bahirātmā). te kevo chhe? jenī jyoti ḍhaṅkāī gaī chhe, arthāt mohathī jenun gnān parābhav pāmyun chhe. kyān? antaraṅgamān eṭale arnta – tattvanā viṣhayamān. prabuddhātmā eṭale jenun gnān mohathī abhibhūt thayun nathī (parābhav pāmyun nathī) tevo (ātmasvarūpamān jāgr̥ut) ātmā, antaraṅgamān santoṣh kare chhe – sva – svarūpamān prīti kare chhe, kevo thaīne? bāhyamān kautukarahit thaīne – sharīrādimān anurāgarahit thaīne (ātmasvarūpamān prīti kare chhe).
bhāvārtha : — gnānīne prashna pūchhelo ke, ‘tame bahirātmāne ātmasvarūpano bodh kem karatā nathī? tenā pratyuttaramān em kahyun keḥ —