150samādhitantra
येऽपि ‘वर्णानां ब्राह्मणो गुरुरतः स एव परमपदयोग्य’ इति वदन्ति तेऽपि न मुक्तियोग्या इत्याह —
ṭīkā : — liṅg eṭale jaṭādhāraṇ, nagnapaṇun, ādi — te dehāshrit dekhāy chhe – arthāt sharīranā dharmarūpe mānavāmān āve chhe. deh ja ātmāno bhav eṭale sansār chhe; tethī je liṅgane viṣhe āgrah rākhe chhe – arthāt liṅg e ja muktino hetu chhe evā abhiniveshavāḷā je chhe te (lok) mukta thatā nathī. shānāthī? bhavathī (sansārathī).
bhāvārtha : — je jīv kevaḷ liṅg athavā bāhya veṣhane ja mokṣhanun kāraṇ māne chhe te dehātmadraṣhṭi chhe arthāt te dehane ja ātmā māne chhe, tethī te mukti pāmato nathī. liṅg sharīrane āshrit chhe ane sharīr sāthenā sambandhathī ja ātmāno sansār chhe. sharīranā abhāvamān sansār hoto nathī. māṭe je liṅgano āgrahī chhe arthāt je liṅgane ja muktinun kāraṇ samaje chhe te sansārano ja āgrahī chhe; te kadī sansārathī chhūṭī shakato nathī.
antaraṅg vītarāgasvarūp ātmānā dharma vinā liṅgamātrathī – bāhya veṣhamātrathī dharmanī sampattirūp samyaktvanī prāpti thatī nathī; māṭe rāgadveṣharahit ātmāno shuddhagnān – darshanarūp svabhāv je antaraṅg bhāvadharma chhe tene, he bhavya! tun jāṇ. bāhya liṅg – veṣhamātrathī tane shun prayojan chhe? kāī paṇ nahi.1
sharīranī nagna avasthā, aṭhṭhāvīs mūl guṇonun pālanādi bāhyaliṅg e muni avasthāmān niyamā hoy chhe; tethī viruddha dashā hoy to te bhāvaliṅgī muni hoy nahi, parantu te bāhya liṅgathī athavā aṭhṭhāvīs mūl guṇonā pālanathī mokṣha thāy evī je shraddhā kare te mithyādraṣhṭi chhe. liṅg sambandhīno vikalpa paṇ ātma – sādhanāmān bādhak chhe. munine bāhya liṅg harakoī hoy to chāle em ahīn kahevāno hetu nathī. shrī kundakundāchārye je traṇ prakāranā liṅg kahyā chhe te te te guṇasthāne niyam hoy chhe kharān, paṇ tenā lakṣhe mokṣha thato nathī, paṇ tenā lakṣhe rāg thāy chhe, tethī te taraphano jhukāv ane vikalpa chhoḍī ātmāmān līn thavā māṭe ā shlok kahyo chhe. 87.
‘varṇomān brāhmaṇ guru chhe, tethī te ja paramapadane yogya chhe’ evun je bole chhe teo paṇ mukti yogya nathī, te kahe chheḥ — १. धर्मेण भवति लिंगं न लिंगमात्रेण धर्मसंप्राप्तिः ।