162samādhitantra
टीका — यत्र यस्मिन्विषये अनाहितधीरदत्तावधाना बुद्धिः । ‘‘यत्रैवाहितधीरिति च पाठः यत्र च अहितधीरनुपकारकबुद्धिः ।’’ कस्य ? पुंसः । तस्माद्विषयात्सकाशात् श्रद्धा निवर्तते । यस्मान्निवर्तते श्रद्धा कुतश्चित्तस्य तल्लयः तस्मिन् विषये लय आसक्तिस्तल्लयः कुतो नैव कुतश्चिदपि ।।९६।।
vaḷī chitta kyān anāsakta hoy chhe te kahe chheḥ —
anvayārtha : — (यत्र) jyān eṭale je viṣhayamān (पुंसः) puruṣhanī (अनाहित धीः) buddhi sāvadhānarūp hotī nathī, (तस्मात्) tenāthī (श्रद्धा) shraddhā, (निवर्तते) haṭhī jāy chhe – ūṭhī jāy chhe; ane (यस्मात्) jenāthī (श्रद्धा) shraddhā (निवर्तते) haṭhī jāy chhe te viṣhayamān (चित्तस्य) chittanī (तल्लयः कुतः) līnatā kevī rīte hoī shake? arthāt hoī shake nahi.
ṭīkā : — jyān eṭale je viṣhayamān buddhi sanlagna hotī nathī arthāt buddhi dattāvadhānarūp hotī nathī, – ‘यत्रैवाहितधीरिति’ evo paṇ pāṭh chhe, teno artha e chhe ke – jyān ahit buddhi eṭale anupakārak buddhi hoy chhe – konī? puruṣhanī, te viṣhayathī shraddhā pāchhī phare chhe. jenāthī shraddhā pāchhī phare, te viṣhayamān chittanī līnatā kem hoī shake? te viṣhayamān chittano lay eṭale āsakti kyāthī thāy? kyāyathī paṇ nahi.
bhāvārtha : — je vastune puruṣh hitakārī samajato nathī te vastumān tene ruchi utpanna thatī nathī ane je vastumān ruchi na hoy te vastumān tenun man kevī rīte lāge? na ja lāge.
agnānī jīvone indriyonā viṣhayo iṣhṭa lāge chhe – hitakārī lāge chhe, tethī temanī ruchi temān utpanna thāy chhe ane man temān lāge chhe; gnānīne te viṣhayo aniṣhṭa lāgatā nathī, paṇ te pratyeno rāg aniṣhṭa – ahitakārī lāge chhe, tethī tenī ruchi te taraphathī haṭhe chhe ane temān man lāgatun nathī. te viṣhayo pratye udāsīn rahe chhe.