28samādhitantra
टीका — व्यापार – व्याहाराकारादीना स्वदेहसदृशं परदेहं दृष्ट्वा । कथंम्भूतं ? परात्मनाधिष्ठितं कर्मवशात्स्वीकृतं अचेतनं चेतनेन संगतं । मूढो बहिरात्मा परत्वेन परात्मत्वेन अध्यवस्यति ।।१०।। karmanimittathī aupādhikabhāv chhe; vaḷī varṇādik chhe te potānā guṇo nathī paṇ sharīrādi pudgalanā guṇo chhe; sharīrādimān paṇ varṇādinun vā paramāṇunun palaṭāvun nānā prakārarūp thayā kare chhe. e sarva pudgalanī avasthāo chhe, parantu te sarvane ā jīv potānun svarūp jāṇe chhe. tene svabhāv – parabhāvano vivek thaī shakato nathī.’’1 8 – 9
svadehamān āvo adhyavasāy karanār bahirātmā paradehamān kevo adhyavasāy kare chhe, te kahe chhe –
anvayārtha : (मूढः) agnānī bahirātmā, (परमात्माधिष्ठितं) bījānā ātmā sāthe rahelā (अचेतनं) achetan – chetanārahit (परदेहं) bījānā sharīrane, (स्वदेहसदृशं) potānā sharīr samān (दृष्ट्वा) joīne (परत्वेन) bījānā ātmārūpe (अध्यवस्यति) māne chhe.
ṭīkā : vyāpār, vyāhār (vāṇī, vachan) ākārādivaḍe paradehane potānā deh samān joīne – kevo (joīne)? karmavashāt bījānā ātmāthī adhiṣhṭhit – svīkr̥ut achetan (paranā dehane) chetanāyukta joīne bahirātmā tene (dehane) parapaṇārūp – arthāt paranā ātmārūpe māne chhe. ✽
1. mokṣhamārgaprakāshak gu. āvr̥utti – pr̥u. 42.