54samādhitantra
टीका — आत्मस्वरूपे प्रतिपन्नेवाऽयंलोको मयि शत्रुमित्रभावं प्रतिपद्यते ? न तावद् प्रतिपन्ने । यतः मामपश्यन्नयं लोको न मे शत्रुर्न च प्रियः । अप्रतिपन्ने हि वस्तुस्वरूपे रागाद्युत्पत्तावतिप्रसङ्गः । नापि प्रतिपन्ने यतः मां प्रपश्यन्नयं लोको न मे शत्रुर्न च प्रियः । आत्मस्वरूपप्रतीतौ रागादिकप्रक्षयात् कथं क्व चिदपि शत्रुमित्रभावः स्यात् ।।२६।।
bhale tun bījā koīno shatru – mitra na ho, to paṇ bījo koī to tāro shatru – mitra hashe ne? evī āshaṅkā karī tenun samādhān kare chheḥ —
anvayārtha : (मां) mane – mārā ātmasvarūpane (अपश्यन्) nahi dekhato (अयं लोकः) ā lok – agnānī prāṇigaṇ (न मे शत्रुः) māro shatru nathī (न च प्रियः) ane mitra nathī, tathā (मां) mane – mārā ātmasvarūpane (प्रपश्यन्) yathārthapaṇe dekhato (अयं लोकः) ā lok – gnānī jīvagaṇ (न मे शत्रुः) na māro shatru chhe (न च प्रियः) ane na mitra chhe.
ṭīkā : ātmasvarūp samajāy ke na samajāy to paṇ ā lok mārā pratye shatru – mitrabhāv kem kare? pratham to (ātmasvarūp) na samajāy to paṇ te na kare, kāraṇ ke ā lok mane dekhato nathī tethī te māro shatru nathī ne māro mitra nathī; jyān vastusvarūp na samajāy tyān paṇ rāgādinī utpatti thāy to atiprasaṅg āve.
(vastusvarūp) samajavāmān āvatān paṇ na (koī māro shatru – mitra chhe), kāraṇ ke ā (gnānī) lok mane dekhato (jāṇato) hovāthī, te nathī māro shatru ne nathī māro mitra.
ātmasvarūpanī pratīti thatān rāgādino kṣhay (abhāv) thavāthī kvachit paṇ shatru – mitrabhāv kevī rīte hoī shake?
bhāvārtha : antarātmā samādhān kare chhe ke, ‘agnānī jano to mārā ātmāne dekhatā –