64samādhitantra
टीका — यः प्रतिपन्नाद्देहात्परं भिन्नमात्मानमेवमुक्तप्रकारेण न वेत्ति । किं विशिष्टम् ? अव्ययं अपरित्यक्तानन्तचतुष्टयस्वरूपम् । स प्रतिपन्नान निर्वाणं लभते । किं कृत्वा ? तप्त्वाऽपि । किं तत् ? परमं तपः । ।।३३।।
anvayārtha : (एवं) ukta prakāre (यः) je (अव्ययं) avināshī (आत्मानं) ātmāne (देहात्) sharīrathī (परं न वेत्ति) bhinna jāṇatā nathī (सः) te (परमं तपः तप्त्वापि) ghor tapashcharaṇ karavā chhatān (निर्वाणं) mokṣha (न लभते) prāpta karato nathī.
ṭīkā : je prāpta thayelā dehathī ātmāne, e rīte – ukta prakāre bhinna jāṇato nathī, kevā ātmāne? avyay arthāt jeṇe anantachatuṣhṭay svarūpano tyāg karyo nathī tevā (ātmāne), te prāpta thayelā dehathī nirvāṇ pāmato nathī. shun karīne? tapyā chhatān, shun tapīne? param tapane.
bhāvārtha : je jīv avināshī ātmāne dehathī bhinna jāṇato nathī – anubhavato nathī, te ghor tap kare to paṇ samyaktva ke nirvāṇane pāmato nathī.
ātmā avināshī chaitanyasvarūp gnānānandamay chhe ane sharīr indriyādi achetan – jaḍ chhe. bannenān lakṣhaṇ bhinna bhinna chhe, tethī teo ekabījāthī bhinna chhe. ām je jīv jāṇato nathī te agnānī chhe, sva – paranā bhed – vignānathī rahit chhe. sharīrādinī jaḍ kriyāne jīv karī shake chhe em mānī te rāg – dveṣh kare chhe ane tethī ghor tap karavā chhatān te dharma pāmato nathī.
gnānasvarūp ātmānā bhān vinā jīv bhale vrat – tap – niyam – shīlādi āchare to paṇ te karmabandhanathī chhūṭashe nahi – nirvāṇ pāmashe nahi.1 1. paramārthamān aṇasthit je tapane kare, vratane dhare,
vrataniyamane dhāre bhale, tapashīlane paṇ āchare,
paramārthathī je bāhya, te nirvāṇaprāpti nahi kare. (153) (shrī samayasār gu. āvr̥utti)