ज्ञानं हि मोक्षहेतुः, ज्ञानस्य शुभाशुभकर्मणोरबन्धहेतुत्वे सति मोक्षहेतुत्वस्य तथोपपत्तेः ।
तत्तु सकलकर्मादिजात्यन्तरविविक्तचिज्जातिमात्रः परमार्थ आत्मेति यावत् । स तु युगपदेकीभाव-
प्रवृत्तज्ञानगमनमयतया समयः, सकलनयपक्षासङ्कीर्णैकज्ञानतया शुद्धः, केवलचिन्मात्रवस्तुतया केवली, मननमात्रभावतया मुनिः, स्वयमेव ज्ञानतया ज्ञानी, स्वस्य भवनमात्रतया स्वभावः
शके?’ — एम कोईने शंका थाय तो तेनुं समाधान आचार्यदेवे कर्युं छे केः — सर्व कर्मनो त्याग थये ज्ञाननुं महा शरण छे. ते ज्ञानमां लीन थतां सर्व आकुळता रहित परमानंदनो भोगवटो होय छे — जेनो स्वाद ज्ञानी ज जाणे छे. अज्ञानी कषायी जीव कर्मने ज सर्वस्व जाणी तेमां लीन थई रह्यो छे, ज्ञानानंदनो स्वाद नथी जाणतो. १०४.
हवे, ज्ञान मोक्षनुं कारण छे एम सिद्ध करे छेः —
गाथार्थः — [ खलु ] निश्चयथी [ यः ] जे [ परमार्थः ] परमार्थ (परम पदार्थ) छे, [ समयः ] समय छे, [ शुद्धः ] शुद्ध छे, [ केवली ] केवळी छे, [ मुनिः ] मुनि छे, [ ज्ञानी ] ज्ञानी छे, [ तस्मिन् स्वभावे ] ते स्वभावमां [ स्थिताः ] स्थित [ मुनयः ] मुनिओ [ निर्वाणं ] निर्वाणने [ प्राप्नुवन्ति ] पामे छे.
टीकाः — ज्ञान मोक्षनुं कारण छे, केम के ज्ञान शुभाशुभ कर्मोना बंधनुं कारण नहि होवाथी तेने ए रीते मोक्षनुं कारणपणुं बने छे. ते ज्ञान, समस्त कर्म आदि अन्य जातिओथी भिन्न चैतन्य-जातिमात्र परमार्थ ( – परम पदार्थ) छे — आत्मा छे. ते (आत्मा) एकीसाथे (युगपद्) एकीभावे (एकत्वपूर्वक) प्रवर्ततां एवां जे ज्ञान अने गमन (परिणमन) ते-स्वरूप होवाथी समय छे, सकळ नयपक्षोथी अमिलित (अमिश्रित) एवा एक ज्ञानस्वरूप होवाथी शुद्ध छे, केवळ चिन्मात्र वस्तुस्वरूप होवाथी केवळी छे, फक्त मननमात्र (ज्ञानमात्र) भावस्वरूप
२४४