एवमिदं भेदविज्ञानं यदा ज्ञानस्य वैपरीत्यकणिकामप्यनासादयदविचलितमवतिष्ठते, तदा शुद्धोपयोगमयात्मत्वेन ज्ञानं ज्ञानमेव केवलं सन्न किञ्चनापि रागद्वेषमोहरूपं भावमारचयति । ततो भेदविज्ञानाच्छुद्धात्मोपलम्भः प्रभवति । शुद्धात्मोपलम्भात् रागद्वेषमोहाभावलक्षणः संवरः प्रभवति ।
कथं भेदविज्ञानादेव शुद्धात्मोपलम्भ इति चेत् —
स्वाद आवे छे अर्थात् अनुभव थाय छे. ज्यारे आवुं भेदज्ञान थाय त्यारे आत्मा आनंदित थाय छे कारण के तेने जणाय छे के ‘‘पोते सदा ज्ञानस्वरूप ज रह्यो छे, रागादिरूप कदी थयो नथी’’. माटे आचार्यमहाराजे कह्युं छे के ‘‘हे सत्पुरुषो! हवे तमे मुदित थाओ’’. १२६.
टीकाः — आ रीते आ भेदविज्ञान ज्यारे ज्ञानने अणुमात्र पण (रागादिविकाररूप) विपरीतता नहि पमाडतुं थकुं अविचळपणे रहे छे, त्यारे शुद्ध-उपयोगमयात्मकपणा वडे ज्ञान केवळ ज्ञानरूप ज रहेतुं थकुं जरा पण रागद्वेषमोहरूप भावने करतुं नथी; तेथी (एम सिद्ध थयुं के) भेदविज्ञानथी शुद्ध आत्मानी उपलब्धि (अनुभव) थाय छे अने शुद्ध आत्मानी उपलब्धिथी रागद्वेषमोहनो (अर्थात् आस्रवभावनो) अभाव जेनुं लक्षण छे एवो संवर थाय छे.
हवे पूछे छे के भेदविज्ञानथी ज शुद्ध आत्मानी उपलब्धि (अनुभव) कई रीते थाय छे? तेना उत्तररूप गाथा कहे छेः —
गाथार्थः — [ यथा ] जेम [ कनकम् ] सुवर्ण [ अग्नितप्तम् अपि ] अग्निथी तप्त थयुं थकुं
२९०