कहानजैनशास्त्रमाळा ]
यतो हि ज्ञानी, यो हि यस्य स्वो भावः स तस्य स्वः स तस्य स्वामी इति खरतरतत्त्वद्रष्टयवष्टम्भात्, आत्मानमात्मनः परिग्रहं तु नियमेन विजानाति, ततो न ममेदं स्वं, नाहमस्य स्वामी इति परद्रव्यं न परिगृह्णाति ।
गाथार्थः — [ आत्मानम् तु ] पोताना आत्माने ज [ नियतं ] नियमथी [ आत्मनः परिग्रहं ] पोतानो परिग्रह [ विजानन् ] जाणतो थको [ कः नाम बुधः ] कयो ज्ञानी [ भणेत् ] एम कहे के [ इदं परद्रव्यं ] आ परद्रव्य [ मम द्रव्यम् ] मारुं द्रव्य [ भवति ] छे?
टीकाः — जे जेनो स्वभाव छे ते तेनुं ‘१स्व’ छे अने ते तेनो (स्व भावनो) स्वामी छे — एम सूक्ष्म तीक्ष्ण तत्त्वद्रष्टिना आलंबनथी ज्ञानी (पोताना) आत्माने ज आत्मानो परिग्रह नियमथी जाणे छे, तेथी ‘‘आ मारुं ‘स्व’ नथी, हुं आनो स्वामी नथी’’ एम जाणतो थको परद्रव्यने परिग्रहतो नथी (अर्थात् परद्रव्यने पोतानो परिग्रह करतो नथी).
भावार्थः — लोकमां एवी रीत छे के समजदार डाह्यो माणस परनी वस्तुने पोतानी जाणतो नथी, तेने ग्रहण करतो नथी. तेवी ज रीते परमार्थज्ञानी पोताना स्वभावने ज पोतानुं धन जाणे छे, परना भावने पोतानो जाणतो नथी, तेने ग्रहण करतो नथी. आ रीते ज्ञानी परनुं ग्रहण – सेवन करतो नथी.
‘‘माटे हुं पण परद्रव्यने नहि परिग्रहुं’’ एम हवे (मोक्षाभिलाषी जीव) कहे छेः —
१. स्व = धन; मिलकत; मालिकीनी चीज.