कहानजैनशास्त्रमाळा ]
इच्छा परिग्रहः । तस्य परिग्रहो नास्ति यस्येच्छा नास्ति । इच्छा त्वज्ञानमयो भावः, अज्ञानमयो भावस्तु ज्ञानिनो नास्ति, ज्ञानिनो ज्ञानमय एव भावोऽस्ति । ततो ज्ञानी अज्ञानमयस्य भावस्य इच्छाया अभावात् पानं नेच्छति । तेन ज्ञानिनः पानपरिग्रहो नास्ति । ज्ञानमयस्यैकस्य
भावार्थः — ज्ञानीने आहारनी पण इच्छा नथी तेथी ज्ञानीने आहार करवो ते पण परिग्रह नथी. अहीं प्रश्न थाय छे के — आहार तो मुनि पण करे छे, तेमने इच्छा छे के नहि? इच्छा विना आहार केम करे? तेनुं समाधानः — अशातावेदनीय कर्मना उदयथी जठराग्निरूप क्षुधा ऊपजे छे, वीर्यांतरायना उदयथी तेनी वेदना सही शकाती नथी अने चारित्रमोहना उदयथी आहारग्रहणनी इच्छा उत्पन्न थाय छे. ते इच्छाने ज्ञानी कर्मना उदयनुं कार्य जाणे छे. रोग समान जाणी तेने मटाडवा चाहे छे. इच्छा प्रत्ये अनुरागरूप इच्छा ज्ञानीने नथी अर्थात् तेने एम इच्छा नथी के मारी आ इच्छा सदा रहो. माटे तेने अज्ञानमय इच्छानो अभाव छे. परजन्य इच्छानुं स्वामीपणुं ज्ञानीने नथी माटे ज्ञानी इच्छानो पण ज्ञायक ज छे. आ प्रमाणे शुद्धनयनी प्रधानताथी कथन जाणवुं.
हवे, ज्ञानीने पाननो (पाणी वगेरे पीवानो ) पण परिग्रह नथी एम कहे छेः —
गाथार्थः — [ अनिच्छः ] अनिच्छकने [ अपरिग्रहः ] अपरिग्रही [ भणितः ] कह्यो छे [ च ] अने [ ज्ञानी ] ज्ञानी [ पानम् ] पानने [ न इच्छति ] इच्छतो नथी, [ तेन ] तेथी [ सः ] ते [ पानस्य ] पाननो [ अपरिग्रहः तु ] परिग्रही नथी, [ ज्ञायकः ] (पाननो) ज्ञायक ज [ भवति ] छे.
टीकाः — इच्छा परिग्रह छे. तेने परिग्रह नथी — जेने इच्छा नथी. इच्छा तो अज्ञानमय भाव छे अने अज्ञानमय भाव ज्ञानीने होतो नथी, ज्ञानीने ज्ञानमय ज भाव होय छे; तेथी अज्ञानमय भाव जे इच्छा तेना अभावने लीधे ज्ञानी पानने इच्छतो नथी;