यथा खलु शंखस्य परद्रव्यमुपभुञ्जानस्यापि न परेण श्वेतभावः कृष्णः कर्तुं शक्येत, परस्य परभावत्वनिमित्तत्वानुपपत्तेः, तथा किल ज्ञानिनः परद्रव्यमुपभुञ्जानस्यापि न परेण ज्ञानमज्ञानं कर्तुं शक्येत, परस्य परभावत्वनिमित्तत्वानुपपत्तेः । ततो ज्ञानिनः परापराधनिमित्तो
गाथार्थः — [ शंखस्य ] जेम शंख [ विविधानि ] अनेक प्रकारनां [ सचित्ताचित्तमिश्रितानि ] सचित्त, अचित्त अने मिश्र [ द्रव्याणि ] द्रव्योने [ भुञ्जानस्य अपि ] भोगवे छे — खाय छे तोपण [ श्वेतभावः ] तेनुं श्वेतपणुं [ कृष्णकः कर्तुं न अपि शक्यते ] (कोईथी) कृष्ण करी शकातुं नथी, [ तथा ] तेम [ ज्ञानिनः अपि ] ज्ञानी पण [ विविधानि ] अनेक प्रकारनां [ सचित्ताचित्तमिश्रितानि ] सचित्त, अचित्त अने मिश्र [ द्रव्याणि ] द्रव्योने [ भुञ्जानस्य अपि ] भोगवे तोपण [ ज्ञानं ] तेनुं ज्ञान [ अज्ञानतां नेतुम् न शक्यम् ] (कोईथी) अज्ञान करी शकातुं नथी.
[ यदा ] ज्यारे [ सः एव शंखः ] ते ज शंख (पोते) [ तकं श्वेतस्वभावं ] ते श्वेत स्वभावने [ प्रहाय ] छोडीने [ कृष्णभावं गच्छेत् ] कृष्णभावने पामे (अर्थात् कृष्णभावे परिणमे) [ तदा ] त्यारे [ शुक्लत्वं प्रजह्यात् ] श्वेतपणाने छोडे (अर्थात् काळो बने), [ तथा ] तेवी रीते [ खलु ] खरेखर [ ज्ञानी अपि ] ज्ञानी पण (पोते) [ यदा ] ज्यारे [ तकं ज्ञानस्वभावं ] ते ज्ञानस्वभावने [ प्रहाय ] छोडीने [ अज्ञानेन ] अज्ञानरूपे [ परिणतः ] परिणमे [ तदा ] त्यारे [ अज्ञानतां ] अज्ञानपणाने [ गच्छेत् ] पामे.
टीकाः — जेम शंख परद्रव्यने भोगवे – खाय तोपण तेनुं श्वेतपणुं पर वडे कृष्ण करी शकातुं नथी कारण के पर अर्थात् परद्रव्य कोई द्रव्यने परभावस्वरूप करवानुं निमित्त (अर्थात् कारण) बनी शकतुं नथी, तेवी रीते ज्ञानी परद्रव्यने भोगवे तोपण तेनुं ज्ञान पर वडे अज्ञान करी शकातुं नथी कारण के पर अर्थात् परद्रव्य कोई द्रव्यने परभावस्वरूप करवानुं निमित्त
३४४