Samaysar-Gujarati (Devanagari transliteration). Gatha: 259.

< Previous Page   Next Page >


Page 388 of 642
PDF/HTML Page 419 of 673

 

समयसार
[ भगवानश्रीकुंदकुंद-
एसा दु जा मदी दे दुक्खिदसुहिदे करेमि सत्ते त्ति
एसा दे मूढमदी सुहासुहं बंधदे कम्मं ।।२५९।।
एषा तु या मतिस्ते दुःखितसुखितान् करोमि सत्त्वानिति
एषा ते मूढमतिः शुभाशुभं बध्नाति कर्म ।।२५९।।

परजीवानहं हिनस्मि, न हिनस्मि, दुःखयामि, सुखयामि इति य एवायमज्ञानमयो- ऽध्यवसायो मिथ्याद्रष्टेः, स एव स्वयं रागादिरूपत्वात्तस्य शुभाशुभबन्धहेतुः

अथाध्यवसायं बन्धहेतुत्वेनावधारयति जे आ अज्ञानस्वरूप *अध्यवसाय जोवामां आवे छे [सः एव] ते अध्यवसाय ज, [विपर्ययात्] विपर्ययस्वरूप (विपरीत, मिथ्या) होवाथी, [अस्य बन्धहेतुः] ते मिथ्याद्रष्टिने बंधनुं कारण छे.

भावार्थःजूठो अभिप्राय ते ज मिथ्यात्व, ते ज बंधनुं कारणएम जाणवुं. १७०.

हवे, आ अज्ञानमय अध्यवसाय ज बंधनुं कारण छे एम गाथामां कहे छेः

आ बुद्धि जे तुज‘दुखित तेम सुखी करुं छुं जीवने’,
ते मूढ मति तारी अरे! शुभ अशुभ बांधे कर्मने. २५९.

गाथार्थः[ते] तारी [या एषा मतिः तु] जे आ बुद्धि छे के हुं [सत्त्वान्] जीवोने [दुःखितसुखितान्] दुःखी-सुखी [करोमि इति] करुं छुं, [एषा ते मूढमतिः] ते आ तारी मूढ बुद्धि ज (मोहस्वरूप बुद्धि ज) [शुभाशुभं कर्म] शुभाशुभ कर्मने [बध्नाति] बांधे छे.

टीकाः‘पर जीवोने हुं हणुं छुं, नथी हणतो, दुःखी करुं छुं, सुखी करुं छुं’ एवो जे आ अज्ञानमय अध्यवसाय मिथ्याद्रष्टिने छे, ते ज (अर्थात् ते अध्यवसाय ज) पोते रागादिरूप होवाथी तेने (मिथ्याद्रष्टिने) शुभाशुभ बंधनुं कारण छे.

भावार्थःमिथ्या अध्यवसाय बंधनुं कारण छे.

हवे, अध्यवसायने बंधना कारण तरीके बराबर नक्की करे छेठरावे छे (अर्थात्

३८८

* जे परिणाम मिथ्या अभिप्राय सहित होय (स्वपरना एकत्वना अभिप्राय सहित होय) अथवा वैभाविक होय ते परिणाम माटे अध्यवसाय शब्द वपराय छे. (मिथ्या) निश्चय, (मिथ्या) अभिप्राय एवा अर्थमां पण ते शब्द वपराय छे.