kahAnajainashAstramALA ]

करोत्येवमात्मा, तदयमशेषवस्तुसम्बन्धविधुरनिरवधिविशुद्धचैतन्यधातुमयोऽप्यज्ञानादेव सविकार- सोपाधीकृतचैतन्यपरिणामतया तथाविधस्यात्मभावस्य कर्ता प्रतिभातीत्यात्मनो भूताविष्टध्याना- विष्टस्येव प्रतिष्ठितं कर्तृत्वमूलमज्ञानम् । तथाहि —

यथा खलु भूताविष्टोऽज्ञानाद्भूतात्मानावेकीकुर्वन्नमानुषोचितविशिष्टचेष्टावष्टम्भनिर्भर- भयङ्करारम्भगम्भीरामानुषव्यवहारतया तथाविधस्य भावस्य कर्ता प्रतिभाति, तथायमात्माप्यज्ञानादेव भाव्यभावकौ परात्मानावेकीकुर्वन्नविकारानुभूतिमात्रभावकानुचितविचित्रभाव्यक्रोधादिविकारकरम्बित- चैतन्यपरिणामविकारतया तथाविधस्य भावस्य कर्ता प्रतिभाति । यथा वाऽपरीक्षकाचार्यादेशेन मुग्धः कश्चिन्महिषध्यानाविष्टोऽज्ञानान्महिषात्मानावेकीकुर्वन्नात्मन्यभ्रङ्कषविषाणमहामहिषत्वाध्यासात्प्रच्युत- मानुषोचितापवरकद्वारविनिस्सरणतया तथाविधस्य भावस्य कर्ता प्रतिभाति, तथायमात्माऽप्यज्ञानाद् ज्ञेयज्ञायकौ परात्मानावेकीकुर्वन्नात्मनि परद्रव्याध्यासान्नोइन्द्रियविषयीकृतधर्माधर्माकाशकाल- tethI A AtmA, joke te samasta vastuonA sambandhathI rahit behad shuddha chaitanyadhAtumay chhe topaN, agnAnane lIdhe ja savikAr ane sopAdhik karAyelA chaitanyapariNAmavALo hovAthI te prakAranA potAnA bhAvano kartA pratibhAse chhe. A rIte, bhUtAviShTa (jenA sharIramAn bhUt praveshyun hoy evA) puruShanI jem ane dhyAnAviShTa (dhyAn karatA) puruShanI jem, AtmAne kartApaNAnun mUL agnAn Tharyun. te pragaT draShTAntathI samajAvavAmAn Ave chhe —

jem bhUtAviShTa puruSh agnAnane lIdhe bhUtane ane potAne ek karato thako, manuShyane anuchit evI vishiShTa cheShTAnA avalamban sahit bhayankar ✽ArambhathI bharelA amAnuSh vyavahAravALo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse chhe; tevI rIte A AtmA paN agnAnane lIdhe ja bhAvya-bhAvakarUp parane ane potAne ek karato thako, avikAr anubhUtimAtra je bhAvak tene anuchit evA vichitra bhAvyarUp krodhAdi vikArothI mishrit chaitanyapariNAmavikAravALo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse chhe. vaLI jem aparIkShak AchAryanA upadeshathI mahiShanun (pADAnun) dhyAn karato koI bhoLo puruSh agnAnane lIdhe mahiShane ane potAne ek karato thako, ‘hun gagan sAthe ghasAtAn shingaDAmvALo moTo mahiSh chhun’ evA adhyAsane lIdhe manuShyane yogya evun je oraDAnA bAraNAmAnthI bahAr nIkaLavun tenAthI chyut thayo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse chhe; tevI rIte A AtmA paN agnAnane lIdhe gneyagnAyakarUp parane ane potAne ek karato thako, ‘hun paradravya chhun’ evA adhyAsane lIdhe mananA viShayarUp karavAmAn AvelAn dharma, adharma, AkAsh, kAL,

✽Arambh = kArya; vyApAr; hinsAyukta vyApAr.