kahAnajainashAstramALA ]
येनायमज्ञानात्परात्मनोरेकत्वविकल्पमात्मनः करोति तेनात्मा निश्चयतः कर्ता प्रतिभाति, यस्त्वेवं जानाति स समस्तं कर्तृत्वमुत्सृजति, ततः स खल्वकर्ता प्रतिभाति । तथाहि — इहायमात्मा किलाज्ञानी सन्नज्ञानादासंसारप्रसिद्धेन मिलितस्वादस्वादनेन मुद्रितभेदसंवेदनशक्तिरनादित एव स्यात्; ततः परात्मानावेकत्वेन जानाति; ततः क्रोधोऽहमित्यादिविकल्पमात्मनः करोति; ततो निर्विकल्पादकृतकादेकस्माद्विज्ञानघनात्प्रभ्रष्टो वारंवारमनेकविकल्पैः परिणमन् कर्ता प्रतिभाति । ज्ञानी तु सन् ज्ञानात्तदादिप्रसिध्यता प्रत्येक स्वादस्वादनेनोन्मुद्रितभेदसंवेदनशक्तिः स्यात्; ततोऽनादिनिधनानवरतस्वदमाननिखिलरसान्तरविविक्तात्यन्तमधुरचैतन्यैकरसोऽयमात्मा भिन्नरसाः कषायास्तैः सह यदेकत्वविकल्पकरणं तदज्ञानादित्येवं नानात्वेन परात्मानौ जानाति; ततोऽकृतकमेकं ज्ञानमेवाहं, न पुनः कृतकोऽनेकः क्रोधादिरपीति क्रोधोऽहमित्यादिविकल्पमात्मनो
TIkA — kAraN ke A AtmA agnAnane lIdhe paranA ane potAnA ekapaNAno Atmavikalpa kare chhe tethI te nishchayathI kartA pratibhAse chhe — Avun je jANe chhe te samasta kartRutvane chhoDe chhe tethI te nishchayathI akartA pratibhAse chhe. te spaShTa samajAvavAmAn Ave chhe —
A AtmA agnAnI thayo thako, agnAnane lIdhe anAdi sansArathI mAnDIne milit ( – ekamek maLI gayelA) svAdanun svAdan – anubhavan hovAthI (arthAt pudgalakarmanA ane potAnA svAdanun bheLaseLapaNe – ekarUpe anubhavan hovAthI), jenI bhedasamvedananI (bhedagnAnanI) shakti biDAI gayelI chhe evo anAdithI ja chhe; tethI te parane ane potAne ekapaNe jANe chhe; tethI ‘hun krodh chhun’ ityAdi Atmavikalpa (potAno vikalpa) kare chhe; ane tethI nirvikalpa, akRutrim, ek vignAnaghan(svabhAv)thI bhraShTa thayo thako vAramvAr anek vikalparUpe pariNamato thako kartA pratibhAse chhe.
ane jyAre AtmA gnAnI thAy tyAre, gnAnane lIdhe gnAnanA AdithI mAnDIne pRuthak pRuthak svAdanun svAdan – anubhavan hovAthI (arthAt pudgalakarmanA ane potAnA svAdanun — ekarUpe nahi paN — bhinnabhinnapaNe anubhavan hovAthI), jenI bhedasamvedanashakti UghaDI gaI chhe evo hoy chhe; tethI te jANe chhe ke ‘‘anAdinidhan, nirantar svAdamAn Avato, samasta anya rasathI vilakShaN (bhinna), atyant madhur je chaitanyaras te ja ek jeno ras chhe evo A AtmA chhe ane kaShAyo tenAthI bhinna rasavALA (kaShAyalA – besvAd) chhe; temanI sAthe je ekapaNAno vikalpa karavo te agnAnathI chhe;’’ A rIte parane ane potAne bhinnapaNe jANe chhe; tethI ‘akRutrim (nitya), ek gnAn ja hun chhun parantu kRutrim (anitya), anek je krodhAdik