kahAnajainashAstramALA ]
खल्वाधत्ते; द्रव्यान्तरसङ्क्रममन्तरेणान्यस्य वस्तुनः परिणमयितुमशक्यत्वात्तदुभयं तु तस्मिन्न- नादधानः कथं नु तत्त्वतस्तस्य कर्ता प्रतिभायात् ? ततः स्थितः खल्वात्मा पुद्गलकर्मणामकर्ता ।
इह खलु पौद्गलिककर्मणः स्वभावादनिमित्तभूतेऽप्यात्मन्यनादेरज्ञानात्तन्निमित्तभूतेना-
ज्ञानभावेन परिणमनान्निमित्तीभूते सति सम्पद्यमानत्वात् पौद्गलिकं कर्मात्मना कृतमिति निर्विकल्प- विज्ञानघनभ्रष्टानां विकल्पपरायणानां परेषामस्ति विकल्पः । स तूपचार एव, न तु परमार्थः ।
pariNamAvavI ashakya hovAthI, potAnAn dravya ane guN – bannene te gnAnAvaraNAdi karmamAn nahi nAkhato evo te AtmA paramArthe teno kartA kem hoI shake? (kadI na hoI shake.) mATe kharekhar AtmA pudgalakarmono akartA Tharyo.
mATe A sivAy bIjo — eTale ke AtmAne pudgalakarmono kartA kahevo te — upachAr chhe, em have kahe chhe —
gAthArtha — [ जीवे ] jIv [ हेतुभूते ] nimittabhUt banatAn [ बन्धस्य तु ] karmabandhanun [ परिणामम् ] pariNAm thatun [ दृष्टवा ] dekhIne, ‘[ जीवेन ] jIve [ कर्म कृतं ] karma karyun’ em [ उपचारमात्रेण ] upachAramAtrathI [ भण्यते ] kahevAy chhe.
TIkA — A lokamAn kharekhar AtmA svabhAvathI paudgalik karmane nimittabhUt nahi hovA chhatAn paN, anAdi agnAnane lIdhe paudgalik karmane nimittarUp thatA evA agnAnabhAve pariNamato hovAthI nimittabhUt thatAn, paudgalik karma utpanna thAy chhe, tethI ‘paudgalik karma AtmAe karyun’ evo nirvikalpa vignAnaghanasvabhAvathI, bhraShTa, vikalpaparAyaN agnAnIono vikalpa chhe; te vikalpa upachAr ja chhe, paramArtha nathI.