kahAnajainashAstramALA ]
यस्तु वेत्ति स तु वेत्ति केवलम् ।
यस्तु वेत्ति न करोति स क्वचित् ।।९६।।
[ निज-ओघं बलात् नीतः ] potAnA vignAnaghanasvabhAv taraph baLathI vALavAmAn Avyo; [ तद्-एक- रसिनाम् ] kevaL vignAnaghananA ja rasIlA puruShone [ विज्ञान-एक-रसः आत्मा ] je ek vignAnarasavALo ja anubhavAy chhe evo te AtmA, [ आत्मानम् आत्मनि एव आहरन् ] AtmAne AtmAmAn ja khenchato thako (arthAt gnAn gnAnane khenchatun thakun pravAharUp thaIne), [ सदा गतानुगतताम् आयाति ] sadA vignAnaghanasvabhAvamAn AvI maLe chhe.
bhAvArtha — jem jaL, jaLanA nivAsamAnthI koI mArge bahAr nIkaLI vanamAn anek jagyAe bhame; pachhI koI DhALavALA mArga dvArA, jem hatun tem potAnA nivAsasthAnamAn AvI maLe; tevI rIte AtmA paN mithyAtvanA mArge svabhAvathI bahAr nIkaLI vikalponA vanamAn bhramaN karato thako koI bhedagnAnarUpI DhALavALA mArga dvArA pote ja potAne khenchato potAnA vignAnaghanasvabhAvamAn AvI maLe chhe. 94.
have kartAkarma adhikArano upasanhAr karatAn, keTalAnk kaLasharUp kAvyo kahe chhe; temAn pratham kaLashamAn kartA ane karmanun sankShipta svarUp kahe chhe —
shlokArtha — [ विकल्पकः परं कर्ता ] vikalpa karanAr ja kevaL kartA chhe ane [ विकल्पः केवलम् कर्म ] vikalpa ja kevaL karma chhe; (bIjAn koI kartA-karma nathI;) [ सविकल्पस्य ] je jIv vikalpasahit chhe tenun [ कर्तृकर्मत्वं ] kartAkarmapaNun [ जातु ] kadI [ नश्यति न ] nAsh pAmatun nathI.
bhAvArtha — jyAn sudhI vikalpabhAv chhe tyAn sudhI kartAkarmabhAv chhe; jyAre vikalpano abhAv thAy tyAre kartAkarmabhAvano paN abhAv thAy chhe. 95.
je kare chhe te kare ja chhe, je jANe chhe te jANe ja chhe — em have kahe chhe —
shlokArtha — [ यः करोति सः केवलं करोति ] je kare chhe te kevaL kare ja chhe