ज्ञानमेव मोक्षहेतुः, तदभावे स्वयमज्ञानभूतानामज्ञानिनामन्तर्व्रतनियमशीलतपःप्रभृति-
शुभकर्मसद्भावेऽपि मोक्षाभावात् । अज्ञानमेव बन्धहेतुः, तदभावे स्वयं ज्ञानभूतानां ज्ञानिनां
बहिर्व्रतनियमशीलतपःप्रभृतिशुभकर्मासद्भावेऽपि मोक्षसद्भावात् ।
tap Adi karmo bandhanAn kAraN hovAne lIdhe te karmone ‘bAL’ evI sangnA ApIne niShedhyAn hovAthI gnAn ja mokShanun kAraN Thare chhe.
bhAvArtha — gnAn vinA karAyelAn tap tathA vratane sarvagnadeve bALatap tathA bALavrat (arthAt agnAnatap tathA agnAnavrat) kahyAn chhe, mATe mokShanun kAraN gnAn ja chhe.
gnAn ja mokShano hetu chhe ane agnAn ja bandhano hetu chhe evo niyam chhe em have kahe chhe —
gAthArtha — [ व्रतनियमान् ] vrat ane niyamo [ धारयन्तः ] dhAraN karatA hovA chhatAn [ तथा ] tem ja [ शीलानि च तपः ] shIl ane tap [ कुर्वन्तः ] karatA hovA chhatAn [ ये ] jeo [ परमार्थबाह्याः ] paramArthathI bAhya chhe (arthAt param padArtharUp gnAnanun eTale ke gnAnasvarUp AtmAnun jemane shraddhAn nathI) [ ते ] teo [ निर्वाणं ] nirvANane [ न विन्दन्ति ] pAmatA nathI.
TIkA — gnAn ja mokShano hetu chhe; kAraN ke tenA ( – gnAnanA) abhAvamAn, pote ja agnAnarUp thayelA agnAnIone antarangamAn vrat, niyam, shIl, tap vagere shubh karmono sadbhAv (hayAtI) hovA chhatAn mokShano abhAv chhe. agnAn ja bandhano hetu chhe; kAraN ke tenA abhAvamAn, pote ja gnAnarUp thayelA gnAnIone bAhya vrat, niyam, shIl, tap vagere shubh karmono asadbhAv hovA chhatAn mokShano sadbhAv chhe.
246