परिणामकरणस्य दर्शनात् ।
त्याज्यः शुद्धनयो न जातु कृतिभिः सर्वङ्कषः कर्मणाम् ।
पूर्णं ज्ञानघनौघमेकमचलं पश्यन्ति शान्तं महः ।।१२३।।
bandharUpe pariNamAve chhe. ane A aprasiddha paN nathI (arthAt Anun draShTAnt jagatamAn prasiddha – jANItun chhe); kAraN ke udarAgni, puruShe grahelA AhArane ras, rudhir, mAns Adi bhAve pariNamAve chhe em jovAmAn Ave chhe.
bhAvArtha — gnAnI shuddhanayathI chhUTe tyAre tene rAgAdibhAvono sadbhAv thAy chhe, rAgAdibhAvonA nimitte dravyAsravo avashya karmabandhanAn kAraN thAy chhe ane tethI kArmaNavargaNA bandharUpe pariName chhe. TIkAmAn je em kahyun chhe ke ‘‘dravyapratyayo pudgalakarmane bandharUpe pariNamAve chhe’’, te nimittathI kahyun chhe. tyAn em samajavun ke ‘‘dravyapratyayo nimittabhUt thatAn kArmaNavargaNA svayam bandharUpe pariName chhe’’.
have A sarva kathananA tAtparyarUp shlok kahe chhe —
shlokArtha — [ अत्र ] ahIn [ इदम् एव तात्पर्यं ] A ja tAtparya chhe ke [ शुद्धनयः न हि हेयः ] shuddhanay tyAgavAyogya nathI; [ हि ] kAraN ke [ तत्-अत्यागात् बन्धः नास्ति ] tenA atyAgathI (karmano) bandh thato nathI ane [ तत्-त्यागात् बन्धः एव ] tenA tyAgathI bandh ja thAy chhe. 122.
pharI, ‘shuddhanay chhoDavAyogya nathI’ evA arthane draDh karanArun kAvya kahe chhe —
shlokArtha — [ धीर-उदार-महिम्नि अनादिनिधने बोधे धृतिं निबध्नन् शुद्धनयः ] dhIr (chaLAchaLatA rahit) ane udAr (sarva padArthomAn vistArayukta) jeno mahimA chhe evA anAdinidhan gnAnamAn sthiratA bAndhato (arthAt gnAnamAn pariNatine sthir rAkhato) shuddhanay — [ कर्मणाम् सर्वंकषः ] ke je karmone mULathI nAsh karanAro chhe te — [ कृतिभिः ] pavitra dharmI (samyagdraShTi) puruShoe [ जातु ] kadI paN [ न त्याज्यः ] chhoDavAyogya nathI. [ तत्रस्थाः ] shuddhanayamAn sthit te puruSho, [ बहिः निर्यत् स्व-मरीचि-चक्रम् अचिरात् संहृत्य ] bahAr nIkaLatA evA potAnAn
282