इह खलु भगवत्यात्मनि बहूनां द्रव्यभावानां मध्ये ये किल अतत्स्वभावेनोपलभ्यमानाः, अनियतत्वावस्थाः, अनेके, क्षणिकाः, व्यभिचारिणो भावाः, ते सर्वेऽपि स्वयमस्थायित्वेन स्थातुः स्थानं भवितुमशक्यत्वात् अपदभूताः । यस्तु तत्स्वभावेनोपलभ्यमानः, नियतत्वावस्थः, एकः, नित्यः, अव्यभिचारी भावः, स एक एव स्वयं स्थायित्वेन स्थातुः स्थानं भवितुं शक्यत्वात् पदभूतः ।
have pUchhe chhe ke (he gurudev!) te pad kayun chhe? (te tame batAvo). te prashnano uttar kahe chhe —
gAthArtha — [ आत्मनि ] AtmAmAn [ अपदानि ] apadabhUt [ द्रव्यभावान् ] dravya-bhAvone [ मुक्त्वा ] chhoDIne [ नियतम् ] nishchit, [ स्थिरम् ] sthir, [ एकम् ] ek [ इमं ] A (pratyakSha anubhavagochar) [ भावम् ] bhAvane — [ स्वभावेन उपलभ्यमानं ] ke je (AtmAnA) svabhAvarUpe anubhavAy chhe tene — [ तथा ] (he bhavya!) jevo chhe tevo [ गृहाण ] grahaN kar. (te tArun pad chhe.)
TIkA — kharekhar A bhagavAn AtmAmAn bahu dravya-bhAvo madhye ( – dravyabhAvarUp ghaNA bhAvo madhye), je atatsvabhAve anubhavAtA (arthAt AtmAnA svabhAvarUpe nahi parantu parasvabhAvarUpe anubhavAtA), aniyat avasthAvALA, anek, kShaNik, vyabhichArI bhAvo chhe, te badhAy pote asthAyI hovAne lIdhe sthAtAnun sthAn arthAt rahenAranun raheThAN nahi thaI shakavA yogya hovAthI apadabhUt chhe; ane je tatsvabhAve (arthAt AtmAnA svabhAvarUpe) anubhavAto, niyat avasthAvALo, ek, nitya, avyabhichArI bhAv (chaitanyamAtra gnAnabhAv) chhe, te ek ja pote sthAyI hovAne lIdhe sthAtAnun sthAn arthAt rahenAranun raheThAN thaI shakavA yogya hovAthI padabhUt chhe. tethI samasta asthAyI bhAvone chhoDI, je sthAyIbhAvarUp chhe evun paramArtharasapaNe
318