kahAnajainashAstramALA ]
आत्मा किल परमार्थः, तत्तु ज्ञानम्; आत्मा च एक एव पदार्थः, ततो ज्ञानमप्येकमेव
पदं; यदेतत्तु ज्ञानं नामैकं पदं स एष परमार्थः साक्षान्मोक्षोपायः । न चाभिनिबोधिकादयो भेदा
इदमेकं पदमिह भिन्दन्ति, किन्तु तेऽपीदमेवैकं पदमभिनन्दन्ति । तथाहि — यथात्र
सवितुर्घनपटलावगुण्ठितस्य तद्विघटनानुसारेण प्राकटयमासादयतः प्रकाशनातिशयभेदा न तस्य प्रकाशस्वभावं भिन्दन्ति, तथा आत्मनः कर्मपटलोदयावगुण्ठितस्य तद्विघटनानुसारेण प्राकटयमासादयतो ज्ञानातिशयभेदा न तस्य ज्ञानस्वभावं भिन्द्युः, किन्तु प्रत्युत तमभिनन्देयुः । ततो निरस्तसमस्तभेदमात्मस्वभावभूतं ज्ञानमेवैकमालम्ब्यम् । तदालम्बनादेव भवति पदप्राप्तिः,
नश्यति भ्रान्तिः, भवत्यात्मलाभः, सिध्यत्यनात्मपरिहारः, न कर्म मूर्छति, न रागद्वेषमोहा उत्प्लवन्ते, न पुनः कर्म आस्रवति, न पुनः कर्म बध्यते, प्राग्बद्धं कर्म उपभुक्तं निर्जीर्यते,
viShayabhUt gnAnasAmAnya ja A paramArtha chhe – ) [ यं लब्ध्वा ] ke jene pAmIne [ निर्वृतिं याति ] AtmA nirvANane prApta thAy chhe.
TIkA — AtmA kharekhar paramArtha ( param padArtha ) chhe ane te (AtmA) gnAn chhe; vaLI AtmA ek ja padArtha chhe; tethI gnAn paN ek ja pad chhe. je A gnAn nAmanun ek pad chhe te A paramArthasvarUp sAkShAt mokSha-upAy chhe. ahIn, matignAn Adi (gnAnanA) bhedo A ek padane bhedatA nathI parantu teo paN A ja ek padane abhinande chhe ( – Teko Ape chhe). te draShTAntathI samajAvavAmAn Ave chhe — jevI rIte A jagatamAn vAdaLAnnA paTalathI DhankAyelo sUrya ke je vAdaLAnnA *vighaTan anusAre pragaTapaNun pAme chhe, tenA (arthAt sUryanA) prakAshananI (prakAshavAnI) hInAdhikatArUp bhedo tenA (sAmAnya) prakAshasvabhAvane bhedatA nathI, tevI rIte karmapaTalanA udayathI DhankAyelo AtmA ke je karmanA vighaTan (kShayopasham) anusAre pragaTapaNun pAme chhe, tenA gnAnanI hInAdhikatArUp bhedo tenA (sAmAnya) gnAnasvabhAvane bhedatA nathI parantu UlaTA tene abhinande chhe. mATe jemAn samasta bhed dUr thayA chhe evA AtmasvabhAvabhUt gnAnanun ja ekanun Alamban karavun. tenA AlambanathI ja (nij) padanI prApti thAy chhe, bhrAntino nAsh thAy chhe, AtmAno lAbh thAy chhe, anAtmAno parihAr siddha thAy chhe, (em thavAthI) karma jorAvar thaI shakatun nathI, rAgadveShamoh utpanna thatA nathI, (rAgadveShamoh vinA) pharI karma Asravatun nathI, (Asrav vinA) pharI karma bandhAtun nathI, pUrve bandhAyelun karma bhogavAyun thakun nirjarI jAy chhe, samasta karmano abhAv thavAthI sAkShAt mokSha
* vighaTan = chhUTun paDavun te; vikharAI javun te; nAsh.