कृत्स्नकर्माभावात् साक्षान्मोक्षो भवति ।
निष्पीताखिलभावमण्डलरसप्राग्भारमत्ता इव ।
वल्गत्युत्कलिकाभिरद्भुतनिधिश्चैतन्यरत्नाकरः ।।१४१।।
किञ्च — thAy chhe. (Avun gnAnanA Alambananun mAhAtmya chhe.)
bhAvArtha — karmanA kShayopasham anusAr gnAnamAn je bhedo thayA chhe te kAI gnAnasAmAnyane agnAnarUp nathI karatA, UlaTA gnAnane pragaT kare chhe; mATe bhedone gauN karI, ek gnAnasAmAnyanun Alamban laI AtmAnun dhyAn dharavun; tenAthI sarva siddhi thAy chhe.
have A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe —
shlokArtha — [ निष्पीत-अखिल-भाव-मण्डल-रस-प्राग्भार-मत्ताः इव ] pI javAmAn Avelo je samasta padArthonA samUharUpI ras tenI atishayatAthI jANe ke matta thaI gaI hoy evI [ यस्य इमाः अच्छ-अच्छाः संवेदनव्यक्तयः ] jenI A nirmaLathI paN nirmaL samvedanavyaktio ( – gnAnaparyAyo, anubhavamAn AvatA gnAnanA bhedo) [ यद् स्वयम् उच्छलन्ति ] ApoAp UchhaLe chhe, [ सः एषः भगवान् अद्भुतनिधिः चैतन्यरत्नाकरः ] te A bhagavAn adbhut nidhivALo chaitanyaratnAkar, [ अभिन्नरसः ] gnAnaparyAyorUpI tarango sAthe jeno ras abhinna chhe evo, [ एकः अपि अनेकीभवन् ] ek hovA chhatAn anek thato, [ उत्कलिकाभिः ] gnAnaparyAyorUpI tarango vaDe [ वल्गति ] dolAyamAn thAy chhe — UchhaLe chhe.
bhAvArtha — jem ghaNAn ratnovALo samudra ek jaLathI ja bharelo chhe ane temAn nAnA moTA anek tarango UchhaLe chhe te ek jaLarUp ja chhe, tem ghaNA guNono bhanDAr A gnAnasamudra AtmA ek gnAnajaLathI ja bharelo chhe ane karmanA nimittathI gnAnanA anek bhedo – vyaktio ApoAp pragaT thAy chhe te vyaktio ek gnAnarUp ja jANavI, khanDakhanDarUpe na anubhavavI. 141.
have vaLI visheSh kahe chhe —
322